چهار عنصر اصلی بدن شامل خاک، آب، باد و آتش است که در کنار هم ارکان بدن را ایجاد می‌کنند. از ترکیب دو به دوی این عناصر با هم مزاج‌های مختلف گرم، تر، خشک و سرد شکل می‌گیرد. افراد مختلف مزاج‌های متفاوت و منحصر به فردی دارند که در محدوده خاصی باید باشد تا تعادل در بدن حفظ شود. اگر مزاج فرد از حد اعتدال خارج شود، آن وقت فرد دچار سوء مزاج می‌شود. قبل از این‌که به سوء مزاج سودا بپردازیم بهتر است، اول با مفهوم مزاج و اخلاط اربعه به طور خلاصه آشنا شویم. مزاج، آن کیفیتی است که از واکنش عناصر اربعه جسم به وجود می‌آید. پیشنهاد می‌کنیم برای این‌که در زمینه خلط سودا در طب سنتی، سوء مزاج و درمان آن اطلاعاتی داشته باشید.

تعریفی از خلط سودا

از بین اخلاط، خلط سودا معادل خاک و نماد فصل پاییز است. این خلط از سایر اخلاط غلیظ‌تر است. قسمت اصلی این خلط در طحال ذخیره می‌شود و مقدار کمی از آن وارد خون می‌شود تا به اندام‌هایی مانند استخوان که برای تغذیه به سودا نیاز دارند، برود. اگر بخواهیم بفهمیم سودا چیست؟ سودا خلطی است که از تجمع، رسوب، سوختن یا سوخت و ساز دیگر خلط‌ها به خصوص صفرا در بدن پدید می‌آید. همین‌طور با خوردن غذاهایی که سودازا است در کبد تولید می‌شود ولی رفتار و سبک زندگی نقش مهمی در به وجود آمدن سودا دارد.

ویژگی خلط سودا

هر خلط ویژگی خاصی دارد که به شرح زیر است:

• طبع آن سرد و خشک است.
• به رنگ سیاه و غلیظ است.
• مزه آن بین شیرین، گس و ترش است.
• نسبت به خلط‌های دیگر سنگین‌تر است.

تذکر: مقدار کم سودا در بدن ضروری است ولی رسوب آن در هر یک از اندام‌های بدن سبب غلبه سردی و بیماری می‌شود.

انواع خلط سودا

خلط سودا بر دو نوع طبیعی و غیر طبیعی است. سودای طبیعی که در رسوبات و خون تیره وجود دارد در واقع نسبت به مابقی خون غلظت بیشتری دارد. بخشی از سودا که از کبد خارج می‌شود و به سمت طحال می‌رود، بعد از هضم در طحال وارد معده می‌شود و با ترشی که ایجاد می‌کند باعث تحریک اشتها و احساس گرسنگی می‌شود. نبود یا خرابی طحال سبب زیادی سودا در خون می‌شود که پیامدهایی مانند واریس رگ‌های پا، سرطان و تیرگی پوست را به دنبال دارد. سودای غیر طبیعی نتیجه سوختن و آمیزش خلط‍‌ها است. اگر سودا ناشی از صفرا باشد به آن سودای زردابی می‌گویند که مزه تلخ و رنگ آن متمایل به زرد است.

علامت‌های غلبه سودا در بدن

علت‌های زیادی برای اینکه سودا در بدن غالب شود، وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• خشکی زیاد پوست به همراه چروک
• لکه‌های تیره در پوست
• وجود افکار منفی و تمرکز نداشتن
• گرفتگی عضلاتی مانند حلق و حنجره و سایر اعضا
• سوزش سر دل
• کم حرف
• کابوس و دیدن خواب افتادن از ارتفاع و بلندی
• تاخیر در عادت ماهیانه و دفع لخته لخته خون قاعدگی
• حساس و زود رنج
• فکر و خیال زیاد
• مصرف مولدات سودا

تذکر:

• به علت سرد و خشک بودن سودا یبوست در افراد زیاد است.
• حضور زیاد در آب و هوای سرد و خشک موجب سردی و خشکی مغز و دماغ می‌شود.

مولدات غلبه سودا

غذاها و خوراکی‌های رایج سودازا مانند بادمجان، برنج، عدس، گوشت‌های مانده، پنیر کهنه، ماهی شور، سرکه، ترشی‌ها، سبزی‌های تند و تیز( مانند شوید و شاهی) خردل، خرما و غذاهای شور و تند و تیز است. خوب است بدانید که فقط تغذیه موجب سودا نمی‌شود عواملی مانند ترس، استرس، کم خوابی و نگاه زیاد به گوشی می‌تواند خشکی و سردی را در بدن تقویت کند.

دلایل غلبه سودا در بدن

• بی‌تحرکی، گوشه‌گیری، استراحت بیش از حد
• مصرف سردی و گرمی بیش از حد
• گوشت گاو فریز شده به خصوص گوشت یخ زده برزیلی
• خوردن فلفل زیاد
• داشتن کبد یا معده خیلی گرم یا خیلی سرد
• مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدری مانند تریاک، هروئین، شیشه و کراک
• استشمام بوهای گرم و بدبو
• داروهای ترک اعتیاد
• خوابیدن زیاد در صبح و غروب
• تصمیم‌گیری سریع همراه با استرس زیاد
• پوشیدن لباس مشکی
• مصرف بیش از حد داروهای گیاهی بسیار گرم
• ضربه، شوک و غم دوری
• نفرت، حسادت، کینه، بدبینی و فکر منفی مستمر
• غم دائمی و شادی بیش از حد
• شنیدن صداها و موسیقی ناهماهنگ
• پرخوری یا کم خوری
• حضور مدام در هوای گرم و سرد شدید

تذکر:

• افرادی که سوء مزاج سودا دارند، غذاهای فست فود، سرخ کردنی و قندهای مصنوعی نباید بخورند.
• چای، قهوه و نسکافه هم مصرف نکنند.

مشخصات افراد سوداوی

• جنس مو: موهای زبر و سیاه دارند و اگر سردی در بدن بالا باشد، دچار طاسی می‌شوند.
• چشم: کوچک و همراه عروق باریک در آن و خشک است. این افراد نسبت به بقیه مستعد پیر چشمی و خشکی چشم هستند.
• بینی: افزایش سودا باعث بیشتر شدن حس بویایی می‌شود و معمولا بوهای ضعیف را هم حس می‌کنند.
• قلب: نبض افراد سوداوی کوتاه و نامنظم و ضعیف است.
• قفسه سینه: این افراد چون غلبه سردی و خشکی دارند، موهای قفسه سینه کم ولی سیاه است.
• کبد: این افراد وریدهای سخت و عروق باریک دارند و موهای ناحیه شکم کم، خشک و زبر است.
• معده و گوارش: افرادی که سوداوی هستند، معده ضعیفی دارند که غذا را دیر هضم می‌کند.
• ریه: افراد سوداوی هوای سرد و خشک را زود حس می‌کنند اما از هوای گرم و مرطوب لذت می‌برند.
• پوست: پوست زبر، خشک و کدری دارند که شرایط را برای اگزما فراهم می‌کند. افراد سوداوی بیشتر به لوپوس و پسوریازیس مبتلا می‌شوند.
• اندام ادراری تناسلی: از علامت‌های دیگر می‌توان به تکرر ادرار و شب ادراری اشاره کرد. افراد سوداوی توان جنسی پایینی دارند و دچار زود انزالی می‌‌شوند.
• پاها: رسوب سودا در اندام تحتانی سبب واریس در پاها می شود.

تاثیر غلبه سودا در روح و روان

• زمانی که سودا در روان زیاد باشد، فرد کم خواب و ریز بین می‌شود.
• حساس به صدا، مردد در تصمیم گیری، تردید نسبت به دیگران و دیر اعتماد کردن هم می‌توان اشاره کرد.
• یک کلمه را مدام تکرار می‌کنند و موقع استرس تیک دارند و رفتارهای تکراری انجام می‌دهند.
• حساس و با کوچکترین مشکل سریع ناراحت می‌شوند.
• صدای تلفن برای افرادی که غلبه سودا دارند، اذیت کننده است چون منتظر خبر بد هستند.

اهمیت درمان غلبه سودا

اگر سودا در بدن بیش از حد باشد، سبب انواع سرطان‌ها می‌شود زیرا بافت سرطانی طبعش سودا است و سرطان هر عضو به خاطر رسوب سودا در آن عضو است. برای پیشگیری از سرطان اول باید سودایی که در بدن کم است را بیرون بریزیم، سپس سراغ مراحل بعد درمان برویم.

تدابیر طب سنتی برای غلبه سودا

کسانی که سوء مزاج سودا دارند، نباید از خوردن نوشیدنی و خوراک گرم و خشک غافل شوند اما زیاده روی در مصرف گرمی‌ها برای بدن ضرر دارد و باید با تشخیص پزشک مصرف شود. به عنوان مثال مواد گرم و تر رایج که خوب است بدانید مانند بادام زمینی، بادام درختی، گل گاوزبان، گوشت گوسفند و گوساله جوان، آناناس، انگور، سیب، خربزه، طالبی، شیر گوسفند، گندم و انواع لوبیا است. همچنین کسانی که غلبه سودا یا مزاج سوداوی دارند حتما غذاهایی که طبع سرد و خشک دارند را با مصلح آن بخورند. برخی از غذاها و مصلح آن‌ها به شرح زیر است:

• سرکه: روغن بادام شیرین و شیرینی‌های طبیعی
• قهوه: گلاب، زعفران، زنجبیل و روغن پسته
• نشاسته: کرفس، میخک و شیرینی طبیعی
• گوشت بز: پیاز، خرما، نارگیل، دارچین، زیره و فلفل
• قلوه: فلفل، نمک و زیره
• ذغال اخته: عسل
• عدس: روغن بادام و روغن کنجد تازه و گوشت حیوان جوان
• ماش: سماق، دارچین، زیره و زنجبیل
• برنج: خیساندن در آب نمک، زیره سیاه، شوید و زعفران
• کشک: سیر، پونه و نعناع خشک

درمان غلبه سودا

• خوردن سرکه انگبین (از ترکیب سرکه، عسل و عرق نعناع تشکیل شده) یا شربت عسل ( عسل، لیموترش و آب )
• روغن مالی و چرب کردن پوست با روغن‌هایی مانند گل بنفشه
• بوییدن عطر گل محمدی، یاس، بهار نارنج برای رفع مشکلات سودا در مغز
• بادکش گرم و حجامت
• رفع یبوست
• پیاده‌روی

چند توصیه مهم برای افرادی که غلبه سودا دارند

• کسانی که غلبه سودا دارند از لحاظ روحی نباید دچار استرس و اضطراب شوند.
• از تنهایی و گوشه نشینی بپرهیزند.
• لباس‌های رنگ روشن بپوشند.
• حداقل هفته‌ای یکبار به طبیعت بروند و از فضای سالم استفاده کنند.
• بیکار نباشند.
• به افکار منفی توجه نکنند.

تذکر:

• شربت‌های مفرح بخش مانند شربت زعفران و بیدمشک و تخم بالنگو، شربت به لیمو یا بهار نارنج بخورند.
• اگر فشار خون شما پایین است، بهتر است گل گاوزبان را همراه سنبل طیب دم کنید چون موثرتر است.

مالکیت معنوی مجله سلامت پلاس (healthplusmag.ir) علامت تجاری ناشر است. سایر علائم تجاری مورد استفاده در این مقاله متعلق به دارندگان علامت تجاری مربوطه می باشد. ناشر وابسته یا مرتبط با دارندگان علامت تجاری نیست، و توسط دارندگان علامت تجاری حمایت، تایید یا ایجاد نشده است، مگر اینکه خلاف آن ذکر شده باشد و هیچ ادعایی از سوی ناشر نسبت به حقوق مربوط به علائم تجاری شخص ثالث وجود ندارد.