مجله پزشکی سلامت پلاس

تماس: 9195349490 (98+)
نشانی: تهران، خیابان خرمشهر

خارش مقعد (Anal itching) یک بیماری شایع است. خارش ناشی از این بیماری ناحیه مقدی و اطراف آن را درگیر کرده و اغلب به قدری شدید است که فرد ممکن است به این ناحیه آسیب برساند. ممکن است خارش مقعد بسیار ناراحت کننده و آزار دهنده باشد.

درمان خارش مقعد

خارش مقعد (Anal itching) یک بیماری شایع است. خارش ناشی از این بیماری ناحیه مقدی و اطراف آن را درگیر کرده و اغلب به قدری شدید است که فرد ممکن است به این ناحیه آسیب برساند. ممکن است خارش مقعد بسیار ناراحت کننده و آزار دهنده باشد. ابتلا به خارش مقعد ممکن است دلایل زیادی داشته باشد که از این بین می توان به مشکلات پوستی، بواسیر و شستشوی بیش از حد یا ناکافی ناحیه مقعدی اشاره کرد. در صورتی که خارش مقعد با گذشت زمان بهبود نیافت، بهتر است برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. البته با خود مراقبتی و درمان مناسب، خارش مقعدی در بیشتر افراد بهبود می یابد.

علت خارش مقعدی

گاهی اوقات علت بروز خارش مقعد قابل تشخیص نیست. اما به طور کلی علل احتمالی بروز خارش مقعد شامل موارد زیر می شود:

عفونت ها. این موارد شامل عفونت های مقاربتی، Pinoworms و عفونت های مخمری می شود.
سایر بیماری ها. این موارد شامل دیابت، بیماری تیروئید، بواسیر و تومورهای مقعدی می شود.
بیماری های پوستی. گاهی اوقات خارش مقعد نتیجه ابتلا به بیماری خاص پوستی مثل پسوزیاریس یا درماتیت تماسی است.
تحریک کننده ها. بی اختیاری مدفوع و اسهال طولانی مدت (مزمن) از جمله مواردی است که می تواند باعث تحریک پوست ناحیه مقعدی شود. همچنین استفاده از صابون های خشک، دستمال های مرطوب کننده یا شستشوی بیش از حد از جمله مواردی است که می تواند باعث تحریک پوست این ناحیه شود.

علائم خارش مقعدی

بیماری خارش مقعدی همانطور که از اسم آن هم مشخص است، اصلی ترین نشانه آن بروز خارش در نواحی مقعدی است. علاوه بر خارش فرد ممکن است دچار علائمی مثل قرمزی، سوزش یا درد در این ناحیه شود. این عارضه با توجه به علت بروز ممکن است با خارش موقت یا پایدار همراه باشد.

ضرورت مراجعه به پزشک در خارش مقعد

بیشتر خارش های مقعدی نیازی به درمان نخواهد داشت. اما در صورت بروز موارد زیر بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید:

خارش مقعدی شدید یا مداوم
احتمال عفونی شدن ناحیه مقعدی
خونریزی مقعدی یا بی اختیاری مدفوع
نمی توانید دلیل اصلی بروز خارش های مقعدی را شناسایی کنید.
در صورتی که خارش مداوم مقعد به علت بیماری های پوستی زمینه ای یا بیماری دیگر به وجود آمده باشد، بدون شک برای درمان نیاز به مراجعه به پزشک خواهید داشت.

تشخیص خارش مقعدی

پزشک ممکن است با طرح سؤالاتی در مورد علائم، تاریخچه بیماری ها و عادت های شخصی فرد، بتواند علت بروز خارش در ناحیه مقعد را تشخیص دهد. اگر فرد مشکوک ابتلا به pinworms باشد، پزشک ممکن است آزمایشاتی را برای تشخیص کرم های پین انجام دهد. همچنین برای تشخیص دقیق ممکن است نیاز به معاینه از جمله معاینه دیجیتال راست روده نیاز داشته باشید. در صورتی که علت اصلی بروز خارش مقعدی مشخص نبوده یا به درمان اولیه پاسخ نداده باشد. پزشک ممکن است فرد را به متخصص پوست (متخصص پوست و مو) ارجاع دهد. البته در بعضی از موارد مبتلا ممكن است هرگز علت اصلی بروز خارش مشخص نشود.

درمان خارش مقعدی

درمان خارش مقعد به علت بروز این مشکل بستگی خواهد داشت. درمان خارش مقعدی ممکن است شامل انجام اقدامات خود مراقبت از خود مانند استفاده از کرم ضد خارش بدون نسخه یا درمان عفونت و بواسیر باشد. در صورتی که علائم این عارضه شب ها در هنگام خواب شدت می گیرد. ممکن است مصرف آنتی هیستامین خوراکی تا زمان اثر کردن کرم های ضد خارش تا حد زیادی به بهبود خواب شبانه شما کمک کند. با استفاده از مراقبت های مناسب، اکثر افراد بدون مراجعه به پزشک از خارش مقعد رهایی خواهد یافت. اما در صورتی که خارش ها ادامه دار باشد، بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.

سبک زندگی و درمان های خانگی خارش مقعدی

اگر دچار خارش مقعدی شده اید، اقدامات زیر را انجام دهید:

به آرامی تمیز کنید. روزانه با مقداری آب و صابون یا شوینده های با pH کم ناحیه مقعدی را شسته و بدون تحریک پوستی آن را خشک کنید. می توانید با ضربه زدن حوله یا سشوار این ناحیه را تا زمان بهبودی خشک کنید. اگر دچار بی اختیاری مدفوع بوده یا اسهال دارید، بهتر است ناحیه مقعد را با استفاده از آب یا پنبه های خیس تمیز کنید.
خراش ندهید. خاراندن پوست، می تواند باعث تحریک بیشتر پوست شود. بهتر است ناخن های خود را کوتاه کرده و در هنگام خواب دستکش دست کنید تا از خارش شدید این ناحیه در هنگام خواب جلوگیری کنید.
از لباس زیر پنبه ای مناسب استفاده کنید. استفاده از لباس زیر به خشک نگه داشتن ناحیه کمک خواهد کرد. البته به هیچ وجه نباید تا زمان بهبودی خارش مقعد از لباس زیر تنگ و چسبان استفاده کنید.
از تحریک کننده ها خودداری کنید. تا زمان بهبودی خارش مقعدی از استفاده از صابون، دستمال های مرطوب، دئودورانت مقعدی یا حمام آب داغ بپرهیزید. همچنین بهتر است از دستمال توالت های غیر معطر و سفید برای خشک کردن مقعد خود استفاده کنید.
از پمادها یا ژل ها استفاده کنید. استفاده از پماد زینک اکساید یا یک لایه نازک از مرطوب کننده یا وازلین می تواند به بهبود سریع تر این عارضه کمک کنید. همچنین در صورت نیاز می توانید برای کاهش علائم و خارش از کرم هیدروکورتیزون ۱ درصد در ناحیه مقعد استفاده کنید.
حرکات منظم روده. در صورتی که نرم بودن بیش از حد مدفوع یا حرکات مکرر روده برای شما مشکل ساز شده، بهتر است فیبر را به تدریج به رژیم غذایی خود اضافه کنید. همچنین می توانید از مکمل های فیبری موجود برای درمان سریع تر خارش مقعدی کمک بگیرید.

رژیم غذایی مناسب و خارش مقعد

مصرف قهوه، نوشابه، مرکبات، شکلات، غذاهای پرادویه، گوجه فرنگی و غذاهایی که ممکن است باعث اسهال شود را قطع کرده یا از مصرف آن ها تا حد امکان خودداری کنید. به طور کلی نباید در رژیم غذایی خود بیش از حد از ملین کننده ها استفاده کنید.

ابتلا به خارش مقعد ممکن است دلایل زیادی داشته باشد که از این بین می توان به مشکلات پوستی، بواسیر و شستشوی بیش از حد یا ناکافی ناحیه مقعدی اشاره کرد. در صورتی که خارش مقعد با گذشت زمان بهبود نیافت، بهتر است برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید.

بیشتر خارش های مقعدی نیازی به درمان ندارند.