علائم سرطان رحم چیست

یکی از شایع‌ترین سرطان‌های زنان، سرطان دهانه رحم (Cervical Cancer) است که بعد از سرطان سینه از جمله بیماری‌های سخت در میان زنان به حساب می‌آید. سرطان رحم همانند دیگر سرطان‌ها انواع مختلف خوش‌خیم و بدخیم دارد که با تشخیص به موقع و درمان درست، قابل درمان خواهد بود.

• دسته بندی: پیشگیری و درمان
• تاریخ انتشار: 1403/06/10
• زمان مطالعه: 11 دقیقه

سرطان دهانه رحم

یکی از شایع‌ترین سرطان‌های زنان، سرطان دهانه رحم (Cervical Cancer) است که بعد از سرطان سینه از جمله بیماری‌های سخت در میان زنان به حساب می‌آید. سرطان رحم همانند دیگر سرطان‌ها انواع مختلف خوش‌خیم و بدخیم دارد که با تشخیص به موقع و درمان درست، قابل درمان خواهد بود.

این نوع از سرطان بیشتر بعد از دوران یائسگی و با بالا رفتن سن در خانم‌ها دیده می‌شود اما گاهی در سنین پایین‌تر نیز دیده شده است. تشخیص در مراحل اولیه باعث بالا رفتن ریسک درمان در این بیماری است. در این مطلب می‌خواهیم هر آنچه که در مورد سرطان دهانه رحم لازم است برایتان بگوییم. با آگاهی در مورد این بیماری و راه‌های پیشگیری از آن، می‌توان در صورت ابتلا هم  با آرامش بیشتری با آن روبرو شد. با ما همراه باشید.

سرطان دهانه رحم چیست؟

رحم، اندامی توخالی در بدن زنان است که جنین در آن پرورش پیدا می‌کند. زمانی رحم دچار سرطان می‌شود که سلول‌های سالم در داخل لوله‌های رحم به دلایل مختلف و گاهی نامعلوم، به سلول‌های بیمار تبدیل شوند.

سلول‌های بیمار به تدریج رشد غیرطبیعی دارند که تبدیل به سرطان می‌شود. سرطان دهانه رحم یا سرطان آندومتر، بر اثر دلایل کاملا ناشناخته‌ای در بدن ایجاد می‌شود. اما تحقیقات نشان می‌دهد که بعضی علائم و دلایل در میان زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم مشترک بوده است. آگاهی از دلایلی که ریسک ابتلا به این سرطان را بالا می‌برد، می‌تواند در پیشگیری و درمان آن کمک کند که برای آگاهی از این دلایل می‌توانید به متخصص درمان سرطان مراجعه کنید.

ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم در چه کسانی بالاست؟

یکی از مهمترین دلایلی که می‌تواند باعث ابتلا به سرطان دهانه رحم شود، بر هم خوردن تعادل هورمون‌ها در داخل رحم است. افزایش میزان استروژن در داخل رحم، زنگ خطری برای ابتلا به سرطان است. عوامل بسیار زیادی در ایجاد عدم تعادل هورمون‌ها موثرند:

• اضافه وزن: تقریبا در بیشتر زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم، اضافه وزن دیده می‌شود.

•  دیابت: یکی از بیماری‌هایی که ریسک بر هم خوردن تعادل هورمون‌ها و ابتلا به سرطان دهانه رحم را بالا می‌برد، دیابت است.

•  فشار خون بالا: یکی دیگر از مواردی که در میان افراد مبتلا به سرطان رحم دیده شده، بالا بودن فشار خون است.

•  استفاده از داروی تاموکسیفن: این دارو برای درمان سرطان سینه تجویز می‌شود. مصرف طولانی مدت این دارو، ریسک ابتلا به سرطان دهانه رحم را نیز افزایش می‌دهد.

•  سابقه خانوادگی: کسانی که یکی از اعضای نزدیک خانواده مانند مادربزرگ، مادر یا خواهر ان‌ها مبتلا به سرطان رحم بوده، ریسک ابتلا به این بیماری را دارند.

البته باید توجه داشت که نه داشتن این شرایط باعث ابتلا به سرطان رحم می‌شود و نه نداشتن این‌ها مانع ابتلا. یعنی فرد با دیدن این علائم نباید بترسد و فکر کند که نکند من سرطان دهانه رحم دارم! اما بسیاری از این نشانه‌ها را باید بسیار جدی گرفت و حتی با وجود نداشتن این عوامل پرخطر، باید مراقب سرطان دهانه رحم بود.

علائم سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان، بیماری خاموشی است. بیماری که تا زمان درگیر کردن بخش وسیعی از سلول‌ها، خود را نشان نمی‌دهد. اما در مورد این بیماری، علائمی وجود دارد که باید به عنوان هشدارهای سرطان دهانه رحم آن را جدی گرفت. علائمی که  زنگ خطر را برای زنان به صدا در می‌آورد، می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

_ خونریزی واژینال: خونریزی‌های غیر طبیعی واژینال، می‌تواند یکی از نشانه‌های سرطان دهانه رحم باشد. هر چند که ممکن است فردی با این علامت، مبتلا به سرطان نباشد. اگر فرد یائسه باشد، ممکن است خونریزی ابتدا با ترشحات آبکی باشد و کم کم زیاد شود. از آن جایی که در دوارن یائسگی هر خونریزی غیرطبیعی است، پس این علامت در این سن باید جدی گرفته شود.

•  در صورتی که فرد یائسه نباشد، پریودهای سنگین با خونریزی‌های شدید و غیر معمول باید به عنوان یک نشانه در نظر گرفته شود.

• خون‌ریزی شدید در فواصل دو دوره پریود

• همراه با این علائم، وجود بعضی علامت‌های دیگر هم می‌تواند نشانه‌ای از سرطان رحم باشد.

• رابطه جنسی دردناک که مدام تکرار شود.

• درد در قسمت لگن و پاها

• درد در قسمت پایینی شکم

• بی اشتهایی

• خستگی بسیار شدید

• حالت تهوع بدون دلیل

• کاهش وزن ناگهانی

• مشاهده خون در مدفوع

• مشاهده خون در ادرار

• درد هنگام ادرار

آیا سرطان رحم کشنده است؟

این سوالی است که ذهن بسیاری از زنان را درگیر خود می‌کند. واقعیت این است که سرطان دهانه رحم، قابل پیشگیری است. خطرناک بودن این بیماری نشانه‌ای برای مرگبار بودن آن نیست. در صورتی که با مشاهده علائم، فرد به موقع به پزشک زنان و زایمان مراجعه کند، سرطان به سرعت شناسایی شده و امکان درمان آن بسیار زیاد می‌شود.

انواع سرطان دهانه رحم

سرطان دهانه رحم را بر اساس شکل سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ به دو دسته تقسیم می‌کنند:

1. کارسینوم سلول‌های اسکواموس یا سلول‌های سنگفرشی: در این نوع از بیماری، سلول‌های سرطانی در سطح سلول‌های خارجی که به سمت داخل واژن می‌روند، تشکیل می‌شوند. یعنی در قسمتی خارج از رحم. این نوع از سرطان دهانه رحم، بیشترین تعداد سرطان را به خود اختصاص داده است.

2. آدنوکارسینوما: در این نوع از بیماری، سلول‌های غده‌ای در درون رحم تشکیل می‌شوند.

تشخیص سرطان رحم

به محض اینکه با نشانه‌ها و علائم مشکوک به پزشک زنان مراجعه می‌شود، پزشک، معاینات مختلفی را انجام می‌دهد تا دلیل مشکل و وجود سرطان احتمالی را بررسی کند.

•  معاینه واژینال: پزشک ابتدا با معاینه واژینال، دهانه رحم را بررسی می‌کند تا احتمال بیماری‌های دیگر واژینال را نیز بررسی کند.

•  معاینه رحم: در این روش، پزشک با ماده‌ای لغزنده دستش را به داخل واژن برده و دهانه رحم را از نظر اندازه بررسی می‌کند.

•  تست پاپ اسمیر: این تست یکی از مهمترین روش‌های تشخیص سرطان رحم است و توصیه می‌شود که زنان سالانه این تست را انجام دهند. در این روش، پزشک، با وسیله‌ای به‌نام اسپکولوم، هرگونه تغییر را در دهانه رحم بررسی می‌کند. سپس با برداشتن قسمتی از بافت رحم، آن را برای آزمایش ارجاع خواهد داد.

•  سونوگرافی ترانس واژینال (TVU): در این روش، یک اسکنر کوچک میله‌ای به داخل واژن فرستاده می‌شوود تا تصویری واضح از داخل رحم برای پزشک نشان دهد.

• معاینه با روش هیستروسکوپی: در این روش، یک دوربین با ابزاری باریک از طریق واژن وارد رحم کرده و داخل رحم و اندومتریوم را بررسی می‌کند.

• جراحی تشخیصی: اگر میزان بافتی که در پاپ اسمیر برداشته شده است برای تشخیص بیماری کافی نباشد، پزشک یک جراحی کوچک برای نمونه برداری انجام خواهد داد.

مراحل سرطان رحم

سرطان دهانه رحم مراحل مختلفی دارد که در طی آزمایش‌های انجام شده، مشخص می‌شود. انتخاب روش درمان سرطان باید بعد از تشخیص مرحله سرطان انجام شود. مرحله سرطان دهانه رحم با انجام آزمایش خون و اشعه ایکس مشخص می‌شود.

سرطان مرحله ۱: در این مرحله، سرطان فقط در داخل رحم است و به قسمت‌های دیگر نرسیده است.

سرطان مرحله ۲: در این مرحله، سرطان به جز رحم، دهانه رحم را نیز درگیر کرده است.

سرطان مرحله ۳: در این مرحله، سرطان به جز رحم و دهانه رحم، قسمت‌های دیگری مانند لگن یا بافت‌ها و غدد لنفاوی اطراف را نیز درگیر کرده است.

سرطان مرحله ۴: در این مرحله، سرطان به بافت‌ها و اندام‌های داخل شکم مانند کبد، روده، مثانه و حتی ریه‌ها گسترش پیدا کرده است.

درمان سرطان دهانه رحم

درمان سرطان رحم بر اساس مرحله سرطان تعیین می‌شود. درمان قطعی سرطان رحم، منوط به تشخیص به موقع و نوع سرطان است. معمولا سرطان در مراحل اولیه، کاملا درمان می‌شود. اما در مراحل بالاتر، روند درمان ممکن است با کمی مشکل روبرو شود. روند درمان سرطان رحم به قرار زیر است:

درمان سرطان رحم به روش جراحی

برداشتن رحم، اولین مرحله در درمان سرطان رحم است. روشی که به تمامی بیماران مبتلا، توصیه می‌شود.

هیستروسکوپی کامل: برداشتن رحم با روش هیستروسکوپی انجام می‌شود. در این روش، با ایجاد شکاف روی شکم، پزشک رحم را کاملا از بدن خارج می‌کند.

سالپنگو اوفورکتومی:  در این جراحی هر دو تخمدان و لوله‌های فالوپ نیز کاملا برداشته می‌شوند.

هیسترکتومی رادیکال: در این روش، علاوه بر رحم لوله رحمی، بخشی از واژه، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ نیز برداشته می‌شوند.

در طول جراحی، پزشک تمامی اندام‌های اطراف رحم را برای اطمینان از عدم متاستاز، بررسی می‌کند. تعیین مرحله سرطان رحم در طول جراحی انجام می‌شود.

درمان سرطان رحم با رادیوتراپی

با وجود برداشتن تمامی قسمت‌های درگیر سرطان، باز هم پزشک برای اطمینان از عود نکردن بیماری، و برای از بین بردن سلول‌های باقیمانده، پرتو درمانی را تجویز می‌کند. در پرتو درمانی از اشعه ایکس برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌کنند. . این روش برای کسانی که امکان جراحی را به هر دلیلی ندارند نیز توصیه می‌شود.

درمان سرطان رحم با شیمی درمانی

در این روش، با وارد کردن داروهای شیمیایی قوی، سلول‌های سرطانی را از بین می‎برند. در سرطان‌های پیشرفته  یا در زمانی که سرطان مجددا عود کرده است این روش توصیه می‌شود. شیمی درمانی هم به صورت خوراکی و هم به صورت تزریقی انجام می‌شود.

درمان سرطان رحم با هورمون درمانی

در این روش، با مصرف داروهای خاص، سطح هورمون‌ها را در خون بالا می‌برند. افزایش میزان هورمون پروژسترون در بدن، باعث توقف رشد سلول‌های سرطانی می‌شود. از طرف دیگر کاهش هورمون استروژن، نیز باعث از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شوند.

درمان سرطان رحم با درمان بیولوژیک

در این روش، پزشک با تقویت سیستم ایمنی بدن، به جنگ سلول‌های سرطانی می‌رود. این نوع درمان را ایمونوتراپی یا بیوتراپی نیز می‌نامند.

بعد از درمان و جراحی چه کارهای پزشکی باید انجام شود؟

همانند بسیاری از بیماری‌ها، مراقبت‌های بعد از جراحی و درمان، نقش مهمی در درمان کامل این بیماری دارد. مهم‌ترین کارهایی که بعد از جراحی باید انجام داد شامل:

•  معاینه: بیمار باید هر ۳ تا ۶ ماه یک‌بار توسط پزشک کاملا معاینه شود.

•  انجام غربال‌گری‌های منظم

•  انجام معاینه‌های لگنی

• نست پاپ اسمیر

اگر در طول هر کدام از این معاینات، پزشک متوجه امر مشکوکی شود، از سی تی اسکن، آزمایش خون یا بیوپسی برای اطمینان خاطر استفاده می‌کند. در غیر این صورت نیازی به هیچ کدام از این‌ها نیست.

مراقبت‌های بعد از درمان سرطان دهانه رحم

بیمار نیز باید بعد از طی مراحل درمان خود، با تغییرات اساسی در سبک زندگی، مانع رشد مجدد سلول‌های سرطانی شود. در این میان مهم‌ترین کارهایی که باید حتما انجام شود:

• ورزش و فعالیت بدنی مرتب

• کاهش وزن و داشتن یک وزن ایده‌آل

• رژیم غذایی سالم، مصرف میوه، سبزی و مواد غذایی حاوی فیبر

• ترک سیگار و مشروبات الکی

پیشگیری از سرطان دهانه رحم

تا اینجا تمامی مطالبی که گفته شد در ارتباط با زمانی است که فرد مبتلا به سرطان شده است. حالا سوال اینجاست که چه کنیم که سرطان رحم نگیریم؟

در روند درمانی بیماری، فقط بحث هزینه درمان سرطان دهانه رحم، مشکل اصلی نیست. در روند بیماری، فرد به لحاظ جسمی و روحی نیز هزینه‌های زیادی را باید پرداخت کند. پس بهترین کار، رعایت نکاتی است که مانع هر نوع بیماری شود.

برای فاصله گرفتن از بیماری، داشتن سبک زندگی سالم اولین نکته مهم در زندگی تمامی افراد است. اما در کنار آن، نکات خاصی در مورد سرطان رحم وجود دارد که با رعایت آن، امکان ابتلا به این بیماری تا حد زیادی کاهش خواهد یافت.

•  اگر به هر دلیلی تحت درمان هورمونی هستید، حتما با پزشک در مورد احتمالات این بیماری مشورت کنید. هورمون‌های استروژن و پروژسترون، به صورت ترکیبی، احتمال ابتلا به سرطان رحم را کم خواهند کرد.

• مصرف قرص پیشگیری از بارداری، به مدت طولانی، احتمال ابتلا به این بیماری را کم خواهد کرد.

• داشتن وزن ایده‌آل و دور شدن از چاقی و اضافه وزن، نکته مهم دیگری است که نه تنها برای پیشگیری از این بیماری، بلکه برای حفظ سلامتی، توصیه می‌شود.

• ورزش و فعالیت بدنی مستمر، یکی از مهم‌ترین مسائل برای زنان است. به خصوص در دوران یائسگی، ورزش، ریسک ابتلا به سرطان رحم و بسیاری بیماری‌های دیگر را کم خواهد کرد.

• تغذیه سالم و ترک سیگار و مشروبات الکلی نیز مساله مهمی است که برای جلوگیری از بسیاری از بیماری‌ها موثر است.

• معاینات دوره‌ای سالیانه و انجام تست پاپ اسمیر برای خانم‌ها، یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید آن را جدی گرفت. در میان معاینات زنان، تست غربالگری سرطان دهانه رحم نیز برای افراد مستعد این بیماری، انجام می‌شود.

تشخیص سرطان رحم