سرفه و درمان آن در کوتاه ترین زمان

درمان سرفه دغدغه بزرگ افرادی است که به آن مبتلا شده‌اند، این عارضه مخصوصا اگر شدید باشد بسیار آزاردهنده است و گاهی‌اوقات نشان‌دهنده یک بیماری جدی خواهد بود.

• دسته بندی: پیشگیری و درمان
• تاریخ انتشار: 1403/11/18
• زمان مطالعه: 10 دقیقه

درمان سرفه دغدغه بزرگ افرادی است که به آن مبتلا شده‌اند، این عارضه مخصوصا اگر شدید باشد بسیار آزاردهنده است و گاهی‌اوقات نشان‌دهنده یک بیماری جدی خواهد بود.

به روش‌های مختلفی می‌توان سرفه را بهبود بخشید. اگر این عارضه خفیف و کوتاه‌مدت باشد، اغلب نیازی به درمان پزشکی نیست و می‌توان با راه‌کارهای خانگی آن را برطرف کرد. اما گاهی‌اوقات روش تسکین سرفه به دلیل شدت زیاد آن پیچیده می‌شود. درواقع ممکن است بدن با بروز سرفه درحال هشدار به شما باشد. بنابراین می‌توان گفت بهترین راه‌کار برای درمان سرفه های طولانی مدت و شدید، مراجعه به پزشک عمومی است. 

اگر شما هم کنجکاو هستید بدانید برای سرفه چی خوبه، در این مقاله از مجله سلامت پلاس همراه ما باشید تا سریع‌ترین راه درمان سرفه را بررسی کنیم.

منظور از درمان سرفه چیست؟

زمانی که عامل تحریک‌کننده و ناآشنا درون مجاری تنفسی وجود داشته باشد، سیستم ایمنی بدن برای خروج آن واکنش نشان می‌دهد که از آن تحت عنوان سرفه یاد می‌کنیم. درواقع بدن با بروز این رفلاکس نای، گلو و ریه‌ها را پاکسازی خواهد کرد. اما دلیل ایجاد سرفه همیشه همین‌قدر ساده نیست. در اغلب موارد این عارضه نشان‌دهنده یک بیماری است و نیاز به درمان سریع دارد.

از طرفی، سرفه انواع مختلفی دارد که هر یک به شیوه خاصی درمان می‌شوند و مصرف برخی مواد غذایی بر بهتر یا بدتر شدن آن‌ها تاثیر می‌گذارد. 

برای درمان سرفه چه مواردی بررسی می‌شوند؟

بیشتر مواقع سرفه جای نگرانی ندارد و یک روند طبیعی برای پاکسازی ریه‌ها محسوب می‌شود. اما گاهی‌اوقات این مشکل نشان‌دهنده وجود یک ویروس در بدن همچون سرماخوردگی است که با علائمی مانند آبریزش بینی، تب، گلودرد، گوش درد و گرفتگی و درد کلی همراه خواهد بود.

برای درمان سرفه کودکان و بزرگسالان ابتدا علت آن (سرفه‌های حاد و مزمن) بررسی می‌شود تا پزشک بتواند نوع سرفه خشک، مرطوب، حمله‌ای یا سرفه های آلرژیک را تشخیص دهد.

روش درمان سرفه های خطرناک

اگر سرفه به دلیل ورود ویروس درون سیستم تنفسی بروز پیدا کند، نیاز به درمان فوری مثل استفاده از قرص ضد سرفه قوی است. زیرا اگر سرفه درمان نشود، احتمال بروز عفونت و آسیب جدی به ریه‌ها وجود دارد. هر چند پزشکان معمولا برای این عارضه دارو تجویز نمی‌کنند و استفاده از راه‌کارهای درمان سرفه در خانه را پیشنهاد می‌دهند، اما بهبودی سرفه شدید و تنگی نفس که ممکن است گاهی با سرفه خونی همراه شود، بدون دارو امکان‌پذیر نیست.

جدول زیر نشان‌دهنده بهترین دارو برای سرفه است:

جدول داروهای موثر در درمان سرفه و موارد مصرف آن‌ها

درمان سرفه در خانه چگونه است؟

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، بهترین درمان سرفه خشک یا انواع دیگر آن استفاده از راه‌کارهای خانگی برای تسکین علائم این عارضه است. حتما برای شما هم تاکنون این سوال پیش آمده که برای سرفه شدید چی خوبه؟ بهترین روش درمان خانگی این عارضه شامل موارد زیر می‌شود:

قرقره آب نمک

یکی از بهترین راه‌کارهای درمان سرفه در خانه، قرقره آب نمک است. نمک خاصیت ضد التهابی دارد و باعث از بین رفتن عفونت و باکتری‌های گلو می‌شود. یک قاشق چای‌خوری نمک را با یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید. بهتر است محلول آب نمک برای درمان سرفه، مخصوصا درمان سرفه خلط دار روزی سه بار قرقره شود.

زنجبیل

اگر می‌خواهید بدانید چه چیزی سرفه را قطع میکند، باید بگوییم زنجبیل یک روش قطعی برای درمان این عارضه است. زنجبیل با خاصیت ضد التهابی می‌تواند گلو درد و التهاب مجاری تنفسی را بهبود بخشد. ترکیب عصاره زنجبیل با عسل یا دمنوش زنجبیلی برای بهبود سرفه شدید معجزه می‌کند.

شیر و زردچوبه

زردچوبه یک ماده بسیار مقوی برای درمان بیماری‌های تنفسی و گوارشی است. این ماده در دوران شیوع بیماری کرونا و درمان خانگی سرفه‌های شدید کرونایی نقش به‌سزایی داشت. زردچوبه خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی دارد، از همین‌رو برای درمان سرفه های طولانی مدت و التهاب گلو بسیار مفید است. برای مصرف راحت‌تر آن می‌توانید ۲ قاشق غذاخوری زردچوبه را با یک لیوان شیر ولرم مخلوط کنید. بهتر است این ترکیب روزی ۲ بار میل شود.

سیر خام

یکی‌ دیگر از راه‌کارهای خانگی درمان سرفه های طولانی مدت مصرف سیر خام است. توجه داشته باشید سیر باید حتما به صورت خام میل شود تا خاصیت ضد باکتریایی آن از بین نرود. ابتدا چند حبه سیر خام را در دهان نگه دارید، سپس آن‌ها را بجوید تا عفونت‌های موجود در گلو پاکسازی شوند. اطباء طب سنتی سیر خام را بهترین روش برای درمان فوری سرفه شبانه می‌دانند.

عسل

ترکیب ۲ قاشق غذاخوری عسل با یک لیوان آب ولرم معجزه‌ای در درمان خانگی سرفه‌های شدید و درمان سرفه‌های خلط‌دار است. این ترکیب، مجاری تنفسی را نرم می‌کند و با از بین بردن آثار خلط، علائم سرفه را کاهش می‌دهد.

آویشن

یکی از متداول‌ترین روش‌های درمان خانگی سرفه‌های شدید استفاده از گیاه آویشن است. این گیاه خاصیت ضد التهابی دارد، از همین‌رو به عنوان قویترین داروی گیاهی ضد سرفه شناخته می‌شود. گیاه آویشن برای تسکین گلودرد، سرفه، التهاب ریه و مشکلات گوارشی بسیار مفید است.

دیگر موارد اثربخش برای بهبود سرفه در خانه عبارت‌اند از:

• آب پیاز

• ریشه گل ختمی

• برگ نعناع فلفلی

• شیرین‌بیان

• روغن سیاه‌دانه

• گیاه آلوئه‌ورا

• چای مریم گلی

• دانه میوه به

بهترین راه‌کار برای درمان فوری سرفه شبانه چیست؟

دلیل اصلی بروز سرفه‌های شدید شبانه رفلاکس معده است. تحریک معده بر اثر غذاهایی که در طول روز می‌خوریم یا مصرف میوه های حساسیت زا برای سرفه، می‌تواند منجر به سرفه‌های شبانه می‌شود. بهترین راه‌کار برای درمان فوری سرفه شبانه، کاهش مصرف غذاها و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده است. اگر شما هم در طول شب دچار این عارضه می‌شوید، باید مصرف موارد زیر را در رژیم غذایی خود محدود کنید:

• غذاهای چرب و سرخ‌شده

• نعناع

• سیر و پیاز

• ادویه‌های تند

• گوجه‌فرنگی

• کافئین

• نوشیدنی گازدار

• شکلات

• مرکباتی مانند لیمو شیرین و پرتقال

برای بهبود سرفه شبانه باید نوشیدنی و غذاهای تحریک‌کننده را از رژیم غذایی خود حذف کنید.

آیا می‌توان سرفه را با طب سنتی درمان کرد؟

درمان سرفه از نظر طب سنتی  با روش‌های مختلفی انجام می‌شود. اما این نکته را فراموش نکنید که هر نوع سرفه‌ای را نمی‌توان با طب سنتی بهبود بخشید. به عنوان مثال وقتی سرفه‌های شدید با تنگی نفس، کاهش وزن، گرفتگی صدا، تب و لرز همراه شدند، به بررسی دقیق پزشک نیاز دارند اما در مواردی که سرفه‌ها هر از گاهی می‌آیند و ناپدید می‌شوند، می‌توانید از راه‌کارهای زیر بهره ببرید:

شستشوی بینی با نمک

زمانی که سرفه شما با آبریزش بینی، گرفتگی بینی، سینوزیت و احساس سنگینی سر همراه است، شستشوی بینی یک راه‌حل تسکین‌دهنده موثر خواهد بود. در این حالت بهتر است حداقل روزی سه بار بینی خود را با آب نمک شستشو دهید.

استفاده از بخور

در اغلب موارد اطباء طب سنتی برای تسکین سرفه‌های شدید، بخور گیاهی را توصیه می‌کنند. شما می‌توانید به کمک دستگاه بخور یا گرم کردن مقداری آب و ریختن عصاره گیاهان دارویی مانند آویشن درون آن، از معجزه بخور بهره‌مند شوید.

دمنوش گیاهی

چای زنجبیل و آویشن با خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی‌کننده باعث پاکسازی مجاری تنفسی می‌شوند. درواقع این گیاهان دارویی با برطرف کردن خشکی و التهاب مجاری تنفسی به کاهش شدت سرفه و تسکین آن کمک می‌کنند. شما می‌توانید برای تهیه دمنوش گیاهی، یک قاشق غذاخوری از گیاه مورد نظر را درون یک فنجان آب جوشیده بریزید و پس از گذشت ۲۰ دقیقه آن را صاف کرده و بنوشید.

به یاد داشته باشید قبل از به کار گرفتن هر روش یا داروی گیاهی، مخصوصا وقتی سرفه مزمن یا شدید دارید، باید حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.

درمان سریع سرفه

برای درمان سرفه راه‌کارهای مختلفی وجود دارد اما قبل از به کار گرفتن آن‌ها باید مطمئن شوید سرفه‌های شما علت ویروسی و عفونی نداشته باشند. بدین شکل روش‌های زیر می‌توانند به کاهش علائم سرفه کمک کنند:

• مصرف داروهای بدون نسخه و انواع خلط‌آورها مانند اکسپکتورانت برای درمان خلط پشت حلق

• مصرف قویترین شربت گیاهی ضد سرفه کودکان مانند پدی کاف و کاف استاپ باریج

• استفاده از  بهترین قرص برای سرفه مانند دکسترومتورفان

• نوشیدن آب به مقدار کافی (هشت لیوان در روز) برای هیدراته نگه داشتن بدن

• نوشیدن چای گرم و دمنوش‌های گیاهی مانند ترکیب محبوب آب ولرم، عسل و لیمو ترش

• مرطوب نگه داشتن فضا با بخور سرد و گرم برای تنفس بهتر

• استفاده از گیاه اکالیپتوس همراه با بخور برای باز شدن مجرای تنفسی

• گرفتن دوش آب گرم برای کاهش سرفه شدید

• استفاده از قطره‌های نعنایی بینی برای خنکی و باز شدن مجرای تنفسی

• پرهیز از قرار گرفتن در معرض دود سیگار و محیط پر از گردوغبار

درمان سرفه با پرتقال امکان‌پذیر است؟

شاید درمان سرفه با پرتقال کمی عجیب به نظر برسد؛ زیرا همیشه شنیده‌ایم مرکبات می‌توانند باعث تشدید این عارضه شوند. این در حالی درست است که شما درگیر سرفه‌های شدید شبانه باشید. 

برای بهبود سرفه به شکل عادی (بدون منشا عفونی و ویروسی) می‌توانید یک کاسه حاوی پرتقال را درون آب جوش قرار دهید. سپس در قابلمه را ببندید و اجازه دهید ترکیب مورد نظر به مدت ۲۰ دقیقه بخارپز شود. پس از گذشت این مدت، کاسه حاوی پرتقال را بیرون بیاورید، گوشت و آب خارج شده از آن را به صورت گرم میل کنید. این ترکیب باعث پاکسازی ریه‌ها و درمان سرفه می‌شود.

سرفه در بارداری و راه‌کارهای درمان آن

این عارضه در دوران بارداری می‌تواند مانند هر وقت دیگری بر اثر عوامل مختلفی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا، آسم، رفلاکس معده و آلرژی ایجاد شود. اما نکته مهم درمان سرفه در بارداری (مخصوصا هنگام مصرف دارو) است که باید حتما زیر نظر پزشک متخصص زنان انجام شود. 

راه‌کارهای ساده کاهش سرفه در بارداری شامل موارد زیر می‌شوند:

• قرقره آب نمک

• نوشیدن مایعات فراوان

• استراحت کافی

• نوشیدن ترکیب آب ولرم، عسل و آب لیمو

• مصرف غذاهای مقوی

برای درمان دارویی این عارضه در دوران بارداری اغلب استامینوفن یا شربت ضد سرفه قوی برای بزرگسالان مانند دکسترومتورفان تجویز می‌شود. البته بهترین راه‌کار برای تقویت سیستم ایمنی بدن مادر، استفاده از مکمل‌های دارویی و ویتامین‌ها زیر نظر دکتر زنان است.

برای درمان سرفه در بارداری حتما با پزشک متخصص زنان خود مشورت کنید.

در صورتی که این عارضه منشا جدی و خطرناکی داشته باشد، برای درمان به پزشک متخصص ریه ارجاع داده می‌شوید.

سوالات متداول

قویترین داروی گیاهی برای درمان‌سرفه چیست؟

گیاه آویشن می‌تواند به درمان سریع سرفه کمک کند.

بهترین دارو برای سرفه کدام است؟

داروهای سرکوب کننده سرفه همچون دکسترومتورفان و داروهای کنترل رفلکس سرفه برای سرفه‌های خشک مناسب هستند.

برای درمان سرفه چی خوبه؟

اگر سرفه شما منشا ویروسی و عفونی نداشته باشد، می‌توانید از راهکارهای خانگی مانند دمنوش آب گرم، عسل و لیمو استفاده کنید. در غیر این صورت معمولا بهترین قرص برای این عارضه دکسترومتورفان است.

بهترین راه‌کار خانگی برای درمان سرفه های طولانی مدت چیست؟

مصرف زردچوبه همراه با شیر به دلیل خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی به درمان سرفه‌های شدید و طولانی کمک می‌کند.

سرفه یک واکنش غیر ارادی بدن برای پاکسازی گلو، نای و ریه‌‌ها است. در اغلب موارد این عارضه خطرناک نیست و با راه‌کارهای خانگی بهبود می‌یابد. اما از درمان سرفه های شدید غافل نشوید؛ زیرا می‌تواند نتیجه یک بیماری جدی باشد.