مجله و خبرنامه طب سنتی و اطلاعات پزشکی سلامت پلاس

تماس: 9195349490 (98+)
نشانی: تهران، خیابان خرمشهر

خشکی و ترک خوردگی لب ها یک مشکل بسیار رایج و متداول بوده که می‌تواند بر چهره و زیبایی صورت اثر بگذارد و همه ما تاکنون با آن مواجه شده‌ایم و در بیشتر مواقع قادر نیستیم به نحو موثری با این مشکل برخورد کنیم.

خشکی لب ها و طب سنتی

اما ما اینجاییم تا به شما بگوییم که به کمک برخی راهکار‌های طب سنتی می‌توان این عارضه را برطرف و درمان کرد.

خشکی لب ها عوامل داخلی و خارجی بسیاری دارد که باید پس از بررسی رژیم غذایی، سبک زندگی، شرایط کار و بیماری های زمینه به رفع آنها پرداخت.

بیشترین عامل موثر بر این مشکل، غلبه سردی و خشکی بر پوست، تغییرات آب و هوا و بادهای سرد زمستانی است، سایر عوامل ترک خوردن و خشک شدن لب ها عبارتند از:

عوامل خارجی و محیطی موثر بر ترک و خشکی لب

کمبود مایعات بدن
خشکی، سردی و آلودگی هوا
واکنش‌های عصبی مانند استرس که در آن فرد لب‌های خود را گاز می‌گیرد
حساسیت به برخی خمیردندان‌ها
استفاده از لوازم آرایشی غیر استاندارد و بی کیفیت و دارای سرب
تنفس دهانی که نتیجه گرفتگی یا پولیپ بینی باشد.
زبان زدن لب ها
سوء تغذیه ناشی از مصرف کم پروتئین‌ها و نیز مواد غنی از ویتامین B و A
مصرف برخی داروها
قرار گیری در طولانی مدت در معرض نور خورشید

بیماری های داخلی که باعث ترک خوردگی و خشکی دائمی لب ها می‌شوند

پسوریازیس
اگزما
کبد چرب و حرارت کبد
کم‌کاری تیروئید
یبوست و مشکلات روده‌ای

علایم ترک لب ها

علایم رایج مربوط به ترک لب های شما عبارتند از:

خشکی
قرمزی
ترک
پوسته شدن
درد و تحریک پذیری هنگام لمس کردن و گاهی همراه با خونریزی

کبد چرب و حرارت کبد و خشکی لب

کبد چرب و حرارت کبد یکی از مشکلاتی است که منجر به پدید آمدن خشکی و زخم روی لب می‌شود. در واقع با به وجود آمدم خشکی روی لب و یا پوسته پوسته شدن لب‌ها میتوان این احتمال را داد که کبد به بیماری‌هایی دچار شده است. کبد چرب و حرارت کبد در اثر مصرف روغن‌های ناسالم بازاری و فست فود به وجود می‌آید.

از این رو لازم است برای سلامتی کبد به مواد غذایی و خوراکی‌هایی که مصرف می کنید توجه داشته باشید. پس توجه داشته باشید، چنانچه آثار خشکی روی لب خود مشاهده کردید به پزشک متخصص برای درمان خشکی لب و کبد مراجعه کنید.

درمان خانگی خشکی و ترک خوردگی لب

برای از بین بردن ترک لب و خشکی پوست باید ابتدا علت آن را پیدا کرد و سپس اقدام به درمان کرد.
توجه داشته باشید که شناخت و رفع عوامل داخلی به مراتب مهمتر از عوامل محیطی ست، چرا که با مشکلات بیرونی به راحتی می‌توان مقابله کرد.
با طی کردن این پروسه و با اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی و استفاده از برخی تدابیر طب سنتی، در نهایت، مشکل ترک لب برای همیشه رفع خواهد شد.
اگر غیر از خشک شدن و ترک لب، عفونت ، یبوست و یا مشکلات کبدی هم وجود داشته باشد، دیگر فقط چرب کردن لب و کاربرد سایذ تدابیر کافی نیست و باید مشکلات زمینه ای را درمان کرد.

استعمال روغن نارگیل

یکی از روش های درمان خانگی ترک لب، استفاده از روغن نارگیل است.
افراد زیادی روغن نارگیل را یک مرهم طبیعی فوق العاده برای رفع خشکی لب ها می‌دانند.
هرروز چند بار روغن نارگیل را خیلی آرام روی لب های خود بمالید.

گلیسیرین و آبلیموی تازه

گلیسیرین و آبلیموی تازه را با نسبت مساوی با هم مخلوط نموده و بعد از شستن صورت روی لب ها بمالید.
استفاده از این معجون برای پوست صورت نیز مناسب یوده و از موثرترین انواع درمان خانگی ترک لب است.

خیار

استفاده از خیار تازه حلقه حلقه شده روی لب ها برای از بین بردن خشکی و ترک لب ها بسیار مفید است.

عسل و وازلین

عسل یک مرهم فوق العاده و یک عامل ضد باکتری است.
وازلین نیز یکی از بهترین محافظان پوست است و وقتی این دو عامل با هم ترکیب شوند برای رفع این مشکل بسیار موثر خواهند بود.
مقداری عسل را به لب ها بمالید و سی ثانیه پس از خشک شدن، کمی وازلین روی آن قرار دهید و مدت ۱۵ دقیقه اجازه دهید روی لب باقی بماند.
سپس با گوشه حوله آغشته به آب ولرم، به آرامی وازلین و عسل را پاک کنید.
این کار را روزی دو بار به مدت یک هفته تکرار کنید تا نتیجه مطلوب بگیرید.
ماساژ لب با وازلین به همراه پماد AD نیز موثر است.

آلوئه ورا

برای درمان لب‌های خشکی زده و دچار ترک خوردگی، مقدار کمی ژل آلوئه ورا روی لب‌های خود بمالید و چند روز پیاپی این کار را تکرار کنید.
ترکیب روغن بنفشه و بادام و ژل آلوئه ورا به همراه عسل نیز نقش مؤثری در درمان ترک لب دارد.

گلبرگ های گل سرخ

یکی از بهترین روش ها برای درمان خشکی لب در طب سنتی، استفاده از گلبرگ های گل سرخ می باشد .
برای اولین بار حکیم ابوعلی سینا از این روش برای کسانی که بعد از سفر از کویر دچار خشکی لب می شدند استفاده کرده است.
برای استفاده از گلبرگ های گل سرخ ابتدا باید آنها را داخل آب بریزید و سپس از آب خارج کرده و با شیر و گلیسیرین مخلوط کنید.
شب ها قبل از اینکه بخوابید از این مخلوط برای درمان خشکی لب ها استفاده کنید.

چرب کردن ناف

این روش یک روش سنتی است که افرادی که دارای لب های خشک و ترک خورده هستند، برای رفع این عارضه می‌توانند از آن کمک بگیرند.
هر شب قبل از خواب ناف خود و اطراف آن را با یکی از روغن های خردل، کرچک یا بنفشه چرب کنید. البته باید تداوم داشته باشد و به صورت مکرر انجام دهید.
اگر وسط لب ترک می‌خورد روغن زیتون یا روغن کنجد را داخل ناف بمالید.
هر چند این درمان بسیار عجیب به نظر می‌رسد ولی توسط افراد مختلفی آزموده شده و از آن نتیجه گرفته‌اند.

لعاب به دانه

شب ها مقداری به دانه را در کمی آب جوش بخیسانید و صبح لعاب ایجاد شده را روی لب ها مالش دهید.

اسکراب لب خانگی

برای اسکراب لب، بهتر است از شکر قهوه ای استفاده کنید، که کمی نرم تر از شکر سفید است.
اگر لبان حساس و یا زخمی دارید، پودر شکر را امتحان کنید که دانه های کوچک و ملایمی دارد.
کمی شکر را با چند قطره عسل مخلوط کنید تا به این ترتیب بتوانید اسکراب تهیه کنید.
این مخلوط درشت را روی لب های خود بمالید و به آرامی به مدت ۱ تا ۲ دقیقه مالش دهید.
آن را با آب گرم بشویید و سپس مرطوب کننده خود را بزنید.
بافت دانه دانه ای آن می تواند سلول های مرده پوست را از روی لب ها بیرون بکشد.

توجه:

بیش از ۲ بار در هفته به لبان خود اسکراب نزنید.
اگر به شدت ترک خورده و یا خشک شده است، اسکراب نزنید.

سایر توصیه‌ها و نکات لازم در درمان خشکی و ترک خوردگی لب ها

اگر ترک لب به علت کم آبی بدن باشد، افراد می‌توانند روزانه تا ۶ لیوان آب به همراه شربت سکنجبین (متناسب با مزاج) بنوشند. همچنین می‌توان به این محلول مقداری تخم شربتی هم اضافه کرد.
مصرف میوه‌ها، سبزی‌ها، جوانه‌ها، گوشت کم چرب و تخم مرغ به مقدار کافی هم به افراد دچار ترک لب پیشنهاد می‌شود.
مرطوب نگه داشتن هوای محیط خانه برای رفع ترک خوردن و خشکی لب ها موثر است.
استفاده از دستگاه‌های بخور سرد برای این منظور کمک می‌کند.
افرادی که به مدت طولانی در معرض نور خورشید هستند باید از کِرِم‌های ضد آفتاب مخصوص لب استفاده کنند.
خیس نکردن مداوم لب‌ها با بزاق دهان نیز بسیار مفید بوده و از تشدید و تکرار ترک خوردن لب پیشگیری می‌کند.
استفاده از لوازم آرایشی مرغوب به ویژه رژ لب که به طور مستقیم با لبها تماس دارد نیز بسیار موثر است.
چرب کننده‌ها و مرطوب کننده‌های لب با کیفیت و استاندارد به درمان و رفع این مشکل کمک شایانی می‌کند.
مبتلایان به این عارضه باید از مصرف موادغذایی ترش و تند هم پرهیز کنند.
عدم مصرف غذاهای تحریک کنده نظیر سس‌ها، خردل، فلفل قرمز و … و در عوض تغذیه مناسب و مصرف میوه‌ها و سبزی‌های تازه به سلامت و زیبایی لب‌ها کمک شایانی می‌کند.

پیش گیری از ترک و خشکی لب ها

برای جلوگیری از ترک نخوردن لب هایتان، این نکات ساده را دنبال کنید:

لبهای خود را مرطوب نگه دارید.
بدن خود را هیدراته نگه دارید.
دقت کنید محصولاتی که شما به لبهای خود می زنید حاوی ذرات آلرژی زا نباشند.
در صورت امکان، از دماهای شدید دوری کنید.
از طریق بینی نفس بکشید.
رژیم غذایی مناسب داشته باشید.
از هر گونه دستکاری و کندن پوسته های لب بپرهیزد.
لب های خود را مدام خیس نکنید و زبان نزنید.
از سیگار کشیدن زیاد و مصرف بالای کافئین دوری کنید چون می توانند به لب های خشک و تیره منتهی شوند.

در صورتی که مشکل همچنان ادامه دارد و یا حتی پس از مراقبت و درمان مداوم بدتر می شود، می توانید به متخصص پوست مراجعه کنید. لب های سفت و سخت ترک دار که حتی با تدابیر وضعی نیز درمان نمیشوند. ممکن است نشانه یک مساله پزشکی اساسی باشند.

برخی از راه های درمان گیاهی خشکی، چاک و ترک لب

برای درمان خشکی لب این عارضه از گیاهان و موادی که دارای ویتامین b2 به مقدار کافی هستند استفاده کنید.

از جمله این میوه ها خیار، مرکبات، گوجه فرنگی، زردآلو، انگور، جگر، تخم مرغ، مخمر آب جو، شیر، موز، هویج و سبزیجات دارای این ویتامین میباشند و علاوه بر موارد بالا شلتوک برنج، سبوس جو و گندم نیز حاوی ویتامین ب هستند.

شب ها مقداری به دانه را در کمی آب جوش بخیسانید و صبح لعاب ایجاد شده را روی لبها مالش دهید.
مالیدن و استعمال موضعی وازلین، گلیسیرین و یا هرگونه چربی حیوانی برای درمان خشکی لب مفید است.
هر روز صبح مقداری تخم کاسنی را بجوشانید و آب آن صاف و شیرین نموده، از آن میل کنید.
از دیگر راههای درمان خشکی لب استعمال موضعی روغن حیوانی بر روی لبها است.

به این منظور مقداری روغن حیوانی را با کمی موم عسل به طور مساوی مخلوط نموده و کمی به آن حرات دهید و از این مخلوط روزی سه مرتبه بر روی لب بمالید.

توصیه می شود چنانچه به طور مداوم دچار چاک و ترک لب می شوید، از عسل که خاصیت ضد باکتریایی دارد، استفاده کنید، به این منظور مقداری عسل را به لب ها بمالید و سی ثانیه پس از خشک شدن، کمی وازلین روی آن قرار دهید و مدت ۱۵۵ دقیقه اجازه دهید روی لب باقی بماند و سپس با گوشه حوله آغشته به آب ولرم، به آرامی وازلین و عسل را پاک کنید و این کار را روزی دو بار به مدت یک هفته تکرار کنید تا نتیجه مطلوب بگیرید.

ژل آلوئه ورا را روزی دوبار به لب ها بمالید تا خشکی لب ها را نیز از بین ببرد.

از آنجا که عموما خشکی و ترک لب ها ناشی از مواجه بدن با کم آبی است، به این منظور توصیه می شود به جای استفاده از آب و مایعات فراوان، با مراجعه به متخصص طب سنتی حرارت کبد خود را فرو نشانید و به طور کلی لازم است بدانیم پیش از آنکه اقدام به درمان خشکی لب ها، چاک و ترک لب کنیم، بهتر است از علت اصلی آن اطلاع پیدا کنیم.

برخی از عوامل خشکی لب ها و راه های درمان آن

۱- تابش خورشید داغ

اگر چه همیشه آب و هوا را در این مورد مقصر میدانیم اما در واقع همه تقصیرها متوجه هوا نیست.

تابش خورشید، اگر از لب محافظت نکنید، میتواند باعث تبخیر رطوبت آن و خشکی شود.

این مسئله در مناطقی که رطوبت هوا کمتر است، بیشتر خودش را نشان میدهد؛ البته وجود بادهای خشک هم در این مسئله نقش دارد.

نه تنها گرما بلکه سرما هم میتواند لبهای شما را خشک و ترک خورده کند، بخصوص در مناطقی که سوز بادهای سرد زمستان بیشتر است.

بنابراین فکر نکنید که در زمستان خبری از خشکی لب نیست. حتی در این فصل ابری، باد زمستان بیشتر میسوزاند.

۲- لیسیدن لب و خیس کردن آن با زبان

لیسیدن لب یا خیس کردن آن با زبان، برخلاف آنچه به نظر میرسد، باعث خشکی لب و ترکخوردن آن میشود، چرا که بزاق با ایجاد رطوبت موقت و از بین بردن چربی طبیعی پوست، باعث تبخیر بیشتر شده و در نهایت سبب خشکی بیشتر لب میشود.

۳- از دست دادن آب بدن

یکی از علامتهای کم شدن آب بدن، خشکی لب است.

در کسانیکه گرما زده شده اند یا به علت اسهال آب زیادی از دست داده اند، با مشاهده شدت خشکی لب میتوان پی به شدت این کمبود آب برد.

۴- کمبود بعضی از ویتامینها و املاح

کمبود بعضی از ویتامینها مانند آ، ب ، ث و املاحی مانند آهن و روی هم میتواند باعث خشکی، پوسته شدن و به خصوص ترک خوردن گوشه لب شود.

بدیهی است وقتی تغذیهای سالم و کامل دارید، این مسئله نمیتواند علت خشکی لب شما باشد.

۵- حساسیت به محصولات آرایشی

استفاده مکرر از صابون و مواد شیمیایی دیگر مثل محصولات آرایشی غیر استاندارد و رژ لب میتواند موجب حساسیت پوست لب شود.

البته پوسته شدن لب در بیماریهایی مانند حساسیت و اگزما شایعتر است و میتواند حتی به علت تماس موادی نظیر لیموترش و پرتقال به وجود آید.

بهتر است مراقب حجم دهندههای لب باشید چون در آنها اغلب موادی به کار رفته که عمدا باعث تحریک و التهاب لب شده و آنرا بزرگتر و پرتر نشان میدهد.

۶- مصرف بعضی داروها

کسانی‌ که نمی‌توانند علتی برای لب‌های ترک خورده‌شان پیدا کنند بهتر است مصرف روغن های ناسالمن مایع و جامد را ترک کنند و داروهای لازم برای پاکسازی کبد استفاده کنند.

همچنین سری به قفسه داروهایی که می‌خورند بزنند. مصرف بعضی داروها (مانند ترتینوئین،ویتامین آ در مقادیر زیاد، داروهای شیمی درمانی، دپنی سیلامین، ایزونیازید و فنوتیازین) هم می‌تواند این مشکل را ایجاد کند.

غذاهای ترش و مرکبات که اسیدی هستند ممکن است باعث تحریک لب و خشکی و ترک آن شوند.

در این حالت سوزش لب هم ایجاد می‌شود. علاوه بر این برشی از پوست انبه هم حاوی ماده‌ای به نام توکسیکودندرون است که در سم گیاه پاپیتال هم وجود دارد و ممکن است به لب آسیب برساند.

در ضمن افرادی که به آجیل حساسیت دارند، باید مراقب محصولات بهداشتی و آرایشی که در ترکیبشان از دانه‌های روغنی، بادام و … استفاده شده، باشند.

سرماخوردگی

انسداد مسیر تنفسی بینی (در اثر سرماخوردگی) و درنتیجه نفس کشیدن از دهان هم باعث خشکی لب و سپس پوسته شدن و ترک خوردنش می‌شود.

سیگار کشیدن

این را حتما بارها شنیده‌اید که خشکی دهان و لب‌ها از کمترین عوارض سیگار کشیدن است پس دیگر لازم نیست درباره آن توضیح زیادی بدهیم!

خشکی لب ناشی از عفونت‌های قارچی

اگر خشکی در گوشه‌های لب باشد و سبب ترک خوردن و قرمز شدن و سوزش شدید شود ناشی از عفونت‌های قارچی است و در برخی مواقع نیز ترک‌خوردگی‌های مزمن در خط میانی لب تحتانی به وجود می‌آید که در کودکان شایع‌تر است و با چرب کردن برطرف نمی‌شود؛ یعنی باید از پمادهای آنتی بیوتیک استفاده شود.

راهکار رفع خشکی لب

۱- دور رژ لب‌های مات و خشک را خط بکشید

رژ لب‌های چرب و مایع، بهترین مواد آرایشی برای لب‌های خانم‌هایی است که از خشکی لب رنج می‌برند.

۲- پماد ویتامین A

اگر با استفاده از رژلب دچار خشکی لب می‌شوید، بهتر است قبل از استفاده از آن، لب‌های خود را با کمی پماد ویتامین A چرب کنید.

۳- شستشوی لب ها

در صورت نیاز، لب‌های خود را با شوینده‌های ملایمی مانند صابون‌های کرم‌دار یا شامپو بچه بشویید.

۴- ماسک شکر و عسل

دو قاشق چایخوری شکر و یک قاشق‌خوری عسل را با هم ترکیب و این خمیر را ۵ دقیقه روی لب‌های خشک و ترک‌خورده‌تان بگذارید. این کار را ۲ بار در روز تکرار کنید تا لب‌هایتان نرم‌تر شوند.

می‌توانید این خمیر را برای از بین رفتن پوسته‌های لب، کمی روی آنها مالش دهید و در نهایت هم با آب ولرم بشویید.

۵- ماسک عسل و گلیسیرین قبل از خواب

قبل از خواب، ترکیبی از عسل و گلیسیرین درست کنید و آن را روی لب‌هایتان بزنید، این ترکیب را صبح که بیدار شدید، از روی لب خود با آب ولرم پاک کنید و معجزه آن را در نرم شدن لب‌هایتان ببینید.

۶- ماسک گل سرخ و شیر

یک مشت پر، برگ گل سرخ شسته‌شده را در مقدار کمی شیر به مدت چند ساعت، خیس کنید.

سپس با مخلوط کردن برگ‌های گل و شیر، خمیر یکنواختی درست کنید و آن را روزی ۲ بار روی لب‌های پوسته‌پوسته‌شده یا ترک‌خورده بگذارید.

قرار دادن این خمیر روی لب‌ها، پیش از رفتن به رختخواب، کمک زیادی به نرم‌تر شدن پوست لب می‌کند.

۷- روغن نارگیل

روزی ۴ بار روغن طبیعی نارگیل یا کرچک روی لب‌های خشک خود بزنید، این روغن‌ها، از قوی‌ترین و موثرترین نرم‌کننده‌های طبیعی لب در روزهای سرد و خشک سال محسوب می‌شوند.

۸- نرم کننده های پوستی

استفاده از وازلین، کره و روغن مخصوص پوست بچه‌ها هم در نرم کردن لب‌ها تاثیر دارد.

۹- دستمال مرطوب

هنگام غذا خوردن، دستمال را روی دهانتان نکشید بلکه گوشه‌ای از دستمال‌های نرم و لطیف را آرام روی لب‌هایتان بگذارید و بردارید، دلیل این موضوع هم نبود رنگدانه و غدد سباسه و تعریق در آنهاست. ترشح چربی و عرق باعث مرطوب و چرب شدن پوست بدن می‌شود.

به جای کرم های شیمیایی از محصولات گیاهی استفاده کنید

کرم های شیمیایی از فرمول های سنگین تشکیل شده اند و فقط به طور سطحی روی پوست می نشینند.
اما روغن ها و محصولات گیاهی سبک می توانند به جای مرطوب کننده ها در اعماق پوست نفوذ کنند.
و اگر هنگامی که پوست هنوز مرطوب است، مورد استفاده قرار گیرند، رطوبت را به مدت طولانی تر حفظ می کنند.

به لبهای خود زبان نزنید

خیس کردن لب‌ها با زبان کاری غیر ارادی مثل پلک زدن است. اما خودداری از آن اولین قدم در درمان چاک و ترک لب است همچنین باید متوجه باشید که زبان زدن لب‌ها اولین عامل ترک‌خوردن آنها و عدم درمان و بهبود آن محسوب می گردد.

نکته آخر اینکه مصرف ویتامین C و B برای داشتن لب های سالم لازم است

بنابراین میوه ها و سبزیجاتی که منبع این ویتامین ها هستند را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

از دیگر روشها درمان خشکی و ترک لب در طب سنتی انداختن زالو زیر و روی لبها است، این کار را هفته ای یک مرتبه و به مدت سه هفته انجام دهید و لازم است برای انجام این عمل حتما از متخصصان طب سنتی کمک بگیرید.

مالیدن روغن زیتون بر روی لبها نیز از ساده ترین و در دسترس‌ترین راهکارهای درمان خانگی خشکی لب است، روغن زیتون باعث مرطوب شدن پوست لبها می گردد.