انواع گل مژه چشم و راه های درمان خانگی

گل مژه چیز چندان ناآشنایی برای ما نیست و احتمالا خودتان تا به حال به این مشکل دچار شده‌اید یا کسانی را دیده‌اید که دچار گل مژه شده‌اند، اما آیا می‌دانید گل مژه چیست؟ چقدر طول می‌کشد تا گل مژه خوب شود؟ برای درمان گل مژه چه کار باید کرد و از این دست سؤال‌هایی که اگر گل مژه داشته باشید، احتمالا در ذهنتان شکل گرفته‌اند.

اختصاصی

• دسته بندی: پیشگیری و درمان
• تاریخ انتشار: 1403/07/01
• زمان مطالعه: 15 دقیقه

گل مژه چیز چندان ناآشنایی برای ما نیست و احتمالا خودتان تا به حال به این مشکل دچار شده‌اید یا کسانی را دیده‌اید که دچار گل مژه شده‌اند، اما آیا می‌دانید گل مژه چیست؟ چقدر طول می‌کشد تا گل مژه خوب شود؟ برای درمان گل مژه چه کار باید کرد و از این دست سؤال‌هایی که اگر گل مژه داشته باشید، احتمالا در ذهنتان شکل گرفته‌اند.

گل مژه یا stye برآمدگی های کوچک، قرمز و دردناک که شبیه جوش هستند و در لبه خارجی یا داخلی پلک دیده می‌شوند. گل مژه، عفونت غدد چربی پلک ها محسوب می شوند که در اثر یک باکتری به نام استافیلوکوک ایجاد می شود. این بیماری را با نام بیماری غده میبومین، میبومیتیس، میبومیانتیس یا بلفاریتیس هم می شناسند.

گل‌مژه، یکی از بیماری های شایع چشم است که می‌تواند افراد را در سنین مختلف گرفتار کند.  تماس دست آلوده با چشم و التهاب لبه پلک از عوامل مهمی هستند که باعث بروز گل‌مژه می‌شوند، همچنین تجربیات نشان می‌دهد که سرمای هوا در ایجاد گل مژه تأثیرگذار است.

در این مطلب شما را با گل مژه، علت آن و روش‌های درمان آشنا می‌کنیم. گل مژه معمولا مشکل عجیبی نیست و خودبه‌خود خوب می‌شود، اما اگر در این رابطه به راهنمایی پزشکی دقیق‌تری نیاز دارید، می‌توانید به چشم پزشک مراجعه کنید.

علت ایجاد گل مژه چیست؟

پلک شما دارای تعداد بسیاری غدد کوچک چربی در اطراف مژه هاست. آسیب به پوست، ذرات گرد و غبار یا چربی می توانند این غدد را مسدود کنند. هنگامی که مجاری این غدد مسدود می شوند باکتری ها در این غدد رشد کرد و باعث ایجاد گل مژه می شوند. گل مژه می تواند یک چشم یا هردو چشم را همزمان درگیر کند. گل مژه معمولا مشکلی جدی نبوده و تاثیری روی بینایی شما نمی گذارد.

علاوه بر عفونت باکتریایی، بعضی عوامل دیگر هم می توانند به عفونت غدد منجر می شود:

• پاک کردن نامناسب یا ناقص آرایش از چشم

• استفاده از لوازم آرایشی تاریخ گذشته یا آلوده

• ضعف در بهداشت پلک ها

• بیماری های التهابی پلک، مانند بلفاریت

• استرس

• تغییرات هورمونی.

گل مژه یا stye برآمدگی های کوچک، قرمز و دردناک که شبیه جوش هستند و در لبه خارجی یا داخلی پلک دیده می‌شوند.

علائم گل مژه چیست؟

هنگامی که برای اولین بار دچار گل مژه می شوید، ممکن است قرمزی و احساس درد را در نزدیکی پلک خود احساس کنید. علائم دیگری که ممکن است دیده شوند عبارتند از:

• درد چشم

•  ورم چشم

• افزایش تولید اشک یا آبریزش چشم

• پوسته شدن در اطراف پلک

• خارش و سوزش

• حساس شدن چشم به نورهای درخشان و خیره کننده

• احساس اینکه چیزی در چشم تان وجود دارد.

نکته ی مهم:

اگر پوست شما دردناک نیست، ممکن است برآمدگی و التهاب پلک (ورم چشم) باشد. درمان برآمدگی و التهاب پلک و گل مژه شبیه هم است اما برآمدگی و التهاب پلک ممکن است طول بکشد تا بهبود یابد.

گل مژه برآمدگی های کوچک، قرمزو دردناکی است که در لبه خارجی یا داخلی پلک دیده می شود، اغلب جدی نبوده و تاثیری بر بینایی شما ندارد.

انواع گل مژه

به طور کلی دو نوع گل مژه وجود دارد:

• هوردئولوم (hordeolum): در این نوع از گلمژه، یکی از غدد عرقی که در گوشه چشم و مژه ها قرار گرفته یا یکی از غدد چربی که در پایین ترین قسمت مژه ها قرار دارد، مسدود می شود.

• شالازیون (chalazion): در نتیجه انسداد غده میبومین به وجود می آید. غده میبومین یکی از غدد روغنی مخصوص است که فقط در نزدیکی مژه ها وجود دارد. غدد میبومین به صورت ردیفی در پلک ها قرار گرفته و منافذ خروجی آن ها در لبه پلک ها است.

علت بروز هر کدام از این دو نوع متفاوت است، در نتیجه درمان آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است.

انواع گل مژه از نظر مکان آن:

• خار خارجی: لکه ای در پایه مژه است.

• گل مژه داخلی: لکه ای در داخل یکی از غدد چربی کوچک پلک است.

گل مژه در کدام قسمت چشم می‌زند؟

در واقع گل مژه می تواند در چندین مکان از پلک شما ایجاد شود:

• روی پلک بالا

• روی پلک پایین

• درون یک پلک

• زیر پلک.

برای انواع داخلی، احتمالاً بهتر است به دکتر چشم پزشک مراجعه کنید. انواع خارج چشمی را می توان در خانه درمان کرد، اما اگر بیش از یک هفته ادامه داشته باشد، ممکن است لازم باشد به چشم پزشک مراجعه نمایید.

گل مژه فقط روی پلک بالا دیده‌ نمی‌شود بلکه در هر قسمتی از اطراف چشم ممکن است ظاهر شود.

عوارض گل مژه چیست؟

در صورتی که گل‌مژه به خودی خود بهبود یابد، به ندرت شاهد عوارض خاصی خواهیم بود. اما اگر گل مژه چشم عفونی شود، این عفونت ممکن است به چشم، پوست یا حتی حدقه چشم سرایت کند. در نتیجه برای جلوگیری از عوارض جبران ناپذیر فرد باید سریعاً تحت نظر چشم پزشک درمان آنتی بیوتیکی خود را شروع کند.

گاها در موارد نادر نیز بروز مجدد گل مژه، می تواند نشانه ای از سرطان پلک چشم باشد. در صورت بروز چنین احتمالی پزشک از پلک چشم بیمار نمونه برداری صورت می گیرد.

تشخیص گل مژه 

پزشکان متخصص و حتی پزشکان عمومی می توانند گل‌مژه را تشخیص داده و آن را درمان کنند. اما برای درمان گل مژه ها و عفونت های چشمی که گاه و بی گاه به سراغتان می آیند، بهتر است به سراغ متخصصان چشمی مثل چشم پزشکان و اپتومتریست ها بروید.

• چشم پزشک معالج ابتدا پلک بالا و پایین بیمار را بررسی کرده و به دنبال گرفتگی منافذ غده های چشم در نزدیکی مژه ها خواهد بود. بدین صورت نوع گل مژه را تشخیص خواهد داد.

• همچنین چشم پزشک ممکن است چشم را برای یافتن اجسام خارجی، بافت زخم یا بروز میبومیتیس مزمن معاینه کند.

• سپس چشم پزشک به دنبال هر علامتی که نشان دهنده عفونی شدن غده باشد خواهد گشت.

• نکته مهم بعدی بعد از تشخیص عفونت، معاینه چشم برای کنترل و نظارت، پخش شدن این عفونت ها روی پوست، چشم و حدقه چشم بیمار است.

درمان گل مژه چیست؟

گل مژه معمولا خود به خود بهبود می یابد، اما تمیز کردن آن باعث تخلیه زود تر آن شده و سریع تر بهبود می یابد. از آنجایی که شبیه به جوش است ممکن است بخواهید آن را فشار دهید، اما باید بدانید که انجام این کار شرایط را بدتر می کند. گلمژه اغلب به دنبال یک بیماری چشمی به نام بلفاریت ایجاد می شود. اگر شما مکررا دچار آن می شوید بایستی به چشم پزشک مراجعه کنید.

به خاطر داشته باشید که در طول مدت درمان باید صبور باشید. از دست کاری، فشار دادن یا سعی در ترکاندن برآمدگی روی پلک بپرهیزید زیرا اینکار ممکن است جای زخم روی پلک تان باقی بگذارد.

گل مژه را فشار ندهید و اگر شما مکررا دچار گل مژه می شوید، بایستی به چشم پزشک مراجعه کنید.

گل‌مژه شالازیون نیز در صورت غیر عفونی بودن تنها با استفاده از آب گرم و به خودی خود بهبود خواهد یافت. هرچند که درمان گل مژه شالازیون نسبت به هوردئولوم طولانی تر است.

حتی نیاز به زمان بیشتری دارد. زمان مورد نیاز برای بهبود یافتن شالازیون کوچک حدود چند هفته است. ولی در صورت بزرگ بودن آن، درمان و از بین رفتن علائم آن ممکن است تا یک سال به طول بی انجامد. همزمان با کوچک تر شدن اندازه گل مژه شالازیون، علائم فرد نیز کمتر شده و پلک چشم فرد رو به بهبودی می رود.

درمان های خانگی گل مژه

در ادامه چندین روش برای درمان خانگی به شما توصیه می شود که می توانید به کمک آن ها روند بهبودی را تسریع بخشید:

۱- از کمپرس گرم استفاده کنید.

کمپرس گرم موثرترین روش برای درمان است. در واقع گرما باعث می شود که چرک به سطح پوست راه یابد و گلمژه به راحتی تخلیه شود. همچنین می توانید یک حوله تمیز را با آب گرم خیس کنید و روی چشم بگذارید. این کار را برای ۵ تا ۱۰ دقیقه چند بار در روز انجام دهید. سپس ناحیه را به آرامی ماساژ دهید تا غدد مسدود شده باز شده و تخلیه شود.

۲- پلک خود را با آب و صابون ملایم تمیز کنید.

یک شامپو بچه را با آب گرم مخلوط کرده و پلک خود را به آرامی با آن بشویید. شما می توانید این کار را چند روز تا زمانی که آن از بین برود انجام دهید. همچنین تمیز کردن پلک ها می تواند از ایجاد گلمژه بعدی جلوگیری کند. راه دیگر استفاده از محلول های نمکی است که می تواند به تخلیه چرک و از بین رفتن باکتری ها کمک کند.

۳- دست‌های خود را بشویید.

قبل و بعد از لمس گلمژه از تمیز بودن دست‌های خود مطمئن شوید. حوله‌ی خود را هم با دیگران به اشتراک نگذارید و از وسایل شخصی خود استفاده کنید.

۴- از کیسه چای گرم استفاده کنید.

به جای استفاده از کمپرس گرم، می توانید از کیسه چای گرم استفاده کنید. چای سیاه تاثیر زیادی داشته و می تواند موجب کاهش تورم شده و همچنین خاصیت ضد باکتری نیز دارد. کیسه چای را در لیوان آب جوش بیاندازید، درست مانند زمانی که می خواهید چای بنوشید. صبر کنید زمانی که کیسه یخ خنک شد آن را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه روی پلک تان بگذارید. برای هر چشم از کیسه های جداگانه استفاده کنید.

۵- اجتناب از آرایش کردن

اگر چشم تان دچار گلمژه شده بهتر است آرایش نکنید. زیرا آرایش می‌تواند چشم شما را تحریک کند و بهبودی را به تاخیر می اندازد. با این کار همچنین باکتری ها را به لوازم آرایش خود انتقال داده و چشم دیگر را نیز درگیر می کنید. قلم موی خود را مرتب بشویید و لوازم آرایش چشم را بعد از سه ماه استفاده دور بیاندازید.

۶- اجتناب از استفاده از لنزهای تماسی

تا هنگام بهبودی کامل بهتر است به جای استفاده از لنز های تماسی از عینک استفاده کنید. زیرا باکتری ها وارد لنز شده و‌باعث گسترش عفونت می شوند.

۷-ماساژ دان برای تخلیه چرک

شما می توانید با کمک دستمال مرطوب ناحیه را ماساژ داده و باعث تخلیه چرک شوید. همچنین می توانید آن ناحیه را با دست تمیز به آرامی نیز مالش دهید. پس از تخلیه چرک ناحیه درگیر را کاملا تمیز نگه دارید و از دست زدن به چشم ها خودداری کنید. اگر ماساژ دادن باعث صدمه بیش تر شود آن را متوقف کنید.

۸- ژل پترولیوم یا وازلین

وازلین یکی از بهترین راه حل های خانگی برای درمان گل مژه چشم است. این محصول یک نرم کننده عالی است و چشم را مرطوب نگه می دارد و به کاهش درد کمک می کند. وازلین برای درمان سیاهی دور چشم و پف زیر چشم مفید می باشد. چند قطره آب لیموترش را با وازلین مخلوط کنید و به آرامی به ناحیه زیر چشم بمالید، بگذارید ۱ ساعت بماند و سپس با آب سرد بشویید.

به جای استفاده از کمپرس گرم، می توانید از کیسه چای گرم استفاده کنید که می تواند موجب کاهش تورم شده و همچنین خاصیت ضد باکتری نیز دارد

درمان های پزشکی و دارویی گل مژه

ورم ناشی از گلمژه حدود سه روز طول می کشد. در نهایت مجرا باز شده و تخلیه می شود. روند بهبودی می تواند حدود ۷ تا ۱۰ روز با درمانهای خانگی ساده باشد. sty به ندرت به دنبال یک مساله جدی ایجاد می شود با این وجود برای فرد آزار دهنده است.

در نهایت اگر با هر کدام از روش های فوق گل‌مژه بر طرف نشد، به چشم پزشک مراجعه کنید و درمانی را که چشم پزشک تجویز می کند دنبال کنید. پزشک ممکن است برای عفونت ایجاد شده کرم آنتی بیوتیک و برای التهاب نیز استروئید تزریقی برایتان تجویز کند تا ورم چشم ها را کاهش دهند. گاهی اوقات نیز گلمژه باید توسط چشم پزشک تخلیه شود به خصوص زمانی که از نوع داخلی بوده یا بر روی بینایی شما تاثیر گذاشته است.

ورم ناشی از گل مژه، حدود سه روز طول می کشد و روند بهبودی می تواند حدود ۷ تا ۱۰ روز با درمانهای خانگی ساده باشد.

۱- از مسکن ها برای کاهش درد خود استفاده کنید

برای کاهش درد خود می توانید از ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید، همچنین برای اثر بخشی مناسب، از دستور العمل های داروبه درستی پیروی کنید. اگر گلمژه باعث دردی شدید شود و با فعالیت های روزانه شما تداخل ایجاد می کند بهتر است با چشم پزشک خود در این مورد مشورت کنید.

۲- پماد برای گل مژه: از پماد های آنتی بیوتیکی استفاده کنید

شما می توانید پماد های آنتی بیوتیکی را از داوخانه ها تهیه کنید و حدود ۲.۵ سانتی متر از پماد را به داخل پلک بزنید. همچنین از مصرف استروئید های موضعی اجتناب کنید. زیرا ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اطمینان حاصل کنید که پماد برای گل مژه، برای داخل یا خارج چشم قابل استفاده است. شواهد کمی نیز وجود دارد که نشان می دهند استفاده از قطره آنتی بیوتیکی چشم در گل مژه های خارج چشمی ممکن است موثر باشد.

۳- جراحی چشم

گاهی به علت عفونت باقی مانده و یا درد شدید حاصل از گل‌مژه پزشک ناچار می‌شود به کمک جراحی گلمژه‌های بزرگ را برداشته و به این ترتیب از پخش شدن عفونت هم جلوگیری کند.

اگر گل‌مژه با روش‌های خانگی درمان نشد یا خیلی دردناک و اذیت‌کننده بود بهتر است به چشم پزشک یا پزشک عمومی مراجعه کنید.

پیشگیری از گل مژه

ابتلا به گلمژه خطر ابتلای مجدد را افزایش می دهد. گل مژه می تواند در داخل چشم هم بزند. تعداد زیاد باکتری در محل می تواند باعث ایجاد مورد دیگر، درگیری دیگر چشم یا حتی ایجاد گل‌مژه در فرد دیگر شود. با این وجود رعایت هر کدام از نکات زیر برای پیشگیری از ابتلا به آن می تواند کمک کننده باشد:

• قبل از دست زدن به چشم خود، دست ها را با آب و صابون بشویید.

• پلک هایتان را با صابون ملایم و شامپو بشویید.

• آرایش چشم را هر شب قبل از خواب پاک کنید.

• هرگز از حوله کسی استفاده نکنید (مخصوصا افراد دارای گل مژه).

اگر گل مژه بعد از چند روز خوب نشد یا روی بینایی تأثیر گذاشت حتما به چشم پزشک مراجعه کنید.

چه موقع برای درمان گل مژه به پزشک مراجعه کنیم؟

لزومی ندارد که برای درمان به پزشک مراجعه کنیم اما درصورت مشاهده هر کدام از موارد زیر بهتر است به چشم پزشک مراجعه کنید:

• اگر پس از چند روز بهبود نیابد یا بدتر شود.

• علاوه بر پلک چشم شما نیز دچار آسیب شود.

• اگر روی بینایی شما تاثیر گذاشته است.

• پلک شما متورم و قرمز شود و نتوانید چشم تان را به طور کامل باز کنید.

• زمانی که در حال زدن گل‌مژه هستید.

• زمانی که گل‌مژه بزرگتر و دردناک تر می شود.

هشدارها:

• در صورتی که مکررا دچار گل مژه می شوید حتما به پزشک مراجعه کنید. زیرا ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند ملتحمه، بلفاریت یا سلولیت باشد.

• اگر گل‌مژه به خودی خود بهبود نیابد یا در دید خود دچار مشکل شوید، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک به صورت پماد برای شما تجویز کند یا اینکه با بی حسی آن را تخلیه می کند.

• هر چند روز یکبار پلک های خود را با شامپو بچه یا اسکراب بشویید.

• در صورتی که به بیماری کرونا دچار شده اید و علائم درد چشم دارید، برای اطلاع از ارتباط گل مژه و کرونا حتما به پزشک مراجعه کنید.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به چشم پزشک

به برآمدگی‌های کوچک، قرمز و دردناک که شبیه جوش که در لبه خارجی یا داخلی پلک دیده می‌شوند، گل مژه گفته می‌شود. گل‌مژه، عفونت غدد چربی پلک ها محسوب است که در اثر یک باکتری به نام استافیلوکوک ایجاد می‌شود.

این مشکل عموما با درد چشم، ورم و خارش ظاهر می‌شود و حس اذیت‌کننده‌ای ایجاد می‌کند، این ورم‌ عموما در طی ۳ روز از بین می‌رود اما اگر از بین نرفت یا به هر صورتی احساس کردید چشمتان را درگیر کرده‌است حتما به چشم پزشک مراجعه کنید.