جلوگیری از سقط جنین

در حالی که بارداری می‎‌تواند زمان هیجان انگیزی باشد، برای بسیاری از افراد، نگرانی از دست دادن بارداری را نیز به همراه دارد و می‌توان گفت این ترس خیلی هم بی‌اساس نیست. سقط جنین به از دست دادن غیرمنتظره بارداری قبل از هفته بیستم یعنی زمانی که جنین قابلیت حیات پیدا کند، گفته می‌شود.

• دسته بندی: سلامت بانوان
• تاریخ انتشار: 1403/07/21
• زمان مطالعه: 11 دقیقه

آیا جلوگیری از سقط جنین ممکن است؟

در حالی که بارداری می‎‌تواند زمان هیجان انگیزی باشد، برای بسیاری از افراد، نگرانی از دست دادن بارداری را نیز به همراه دارد و می‌توان گفت این ترس خیلی هم بی‌اساس نیست. سقط جنین به از دست دادن غیرمنتظره بارداری قبل از هفته بیستم یعنی زمانی که جنین قابلیت حیات پیدا کند، گفته می‌شود. سخت است که بگوییم در طول سقط جنین چه اتفاقی می‎افتد، زیرا علائم هر فرد متفاوت است.

گاهی اوقات هیچ نشانه‌‎ای از سقط جنین وجود ندارد و در سونوگرافی متوجه می‎‌شوید که بارداری را از دست داده‎‌اید. اکثر افراد درجاتی از گرفتگی و خونریزی را تجربه می‌‎کنند اما آنچه در ابتدا اتفاق می‎‌افتد متفاوت است. شواهد نشان می‎‌دهد که تقریباً ۱۰ تا ۱۵ درصد از بارداری‌های شناخته شده، به سقط ختم می‎‌شوند.

در بسیاری از موارد علت سقط جنین مشخص نیست و بنابراین شما هم نمی‎‌توانستید از آن جلوگیری کنید یا دارویی به نام داروی جلوگیری از سقط جنین وجود ندارد که آن را قبل یا طی بارداری استفاده کنید. به یاد داشته باشید که سقط جنین به ندرت ناشی از کاری است که شما انجام داده اید یا انجام نداده‌اید. سقط جنین ناشی از موارد زیر نمی‌تواند باشد.

• داشتن استرس یا ترس؛
• پیاده‌روی؛
• انجام کار خانه؛ 
• داشتن رابطه جنسی؛
• مسافرت؛
• خوردن غذای تند.

حقیقت این است که بیش‎تر سقط‌های زودهنگام ناشی از ناهنجاری‌های ژنتیکی است که به طور تصادفی رخ می‌دهد و بسیار فراتر از کنترل یک فرد باردار است. بارداری به سادگی به پایان می‎رسد زیرا جنین قابلیت حیات ندارد. اما با این حال راهکار‌هایی وجود دارد که می‌تواند به جلوگیری از سقط جنین کمک کند. در ادامه به بررسی این راهکار‌ها خواهیم پرداخت.

عوامل خطر سقط جنین

عامل خطر صفت یا رفتاری است که احتمال ابتلای فرد به بیماری یا بیماری را افزایش می‎‌دهد. عوامل خطر سقط جنین شامل موارد زیر است. خیلی از این موارد قابل کنترل نیستند و نمی‎‌توانند راهی برای جلوگیری از سقط جنین باشند.

• سن 

مطالعات نشان می دهد که خطر سقط جنین برای افراد ۲۰ ساله بین ۱۲ تا ۱۵ درصد است و برای افراد تا سن ۴۰ سالگی به حدود ۲۵ درصد افزایش می‌یابد. بیش‌تر سقط‌‎های جنین مرتبط با سن به دلیل یک ناهنجاری کروموزومی اتفاق می‎‌افتد.

• سابقه سقط

اگر قبلاً سقط جنین داشته اید، ۲۵ درصد احتمال سقط جنین بعدی خود را دارید. (البته این درصد فقط کمی بیشتر از کسی است که سقط جنین نداشته است)

• وضعیت سلامتی

برخی از شرایط سلامتی مانند دیابت کنترل نشده، مشکلات هورمونی، عفونت ها یا مشکلات رحم یا دهانه رحم احتمال سقط جنین را افزایش می‌دهد.

روش های جلوگیری از سقط جنین

برای جلوگیری از سقط جنین باید برخی از عادات زندگی خود را تغییر دهید. این عادات از نوع تغذیه تا میزان تحرک و حتی رعایت برخی موارد دیگر است. با رعایت این موارد احتمال سقط شدن جنین به حداقل می‌رسد.

• عادات سالم را قبل از بارداری شروع کنید

ممکن است همیشه امکان پذیر نباشد، اما بهترین راه این است که قبل از بارداری برای بارداری آماده شوید. به طور معمول بیش از نیمی از حاملگی‌ها برنامه‌ریزی نشده است، به این معنی که برخی از والدین در زمان وقوع آن آمادگی لازم را ندارند. در چنین شرایطی مادر چند هفته پس از دست دادن قاعدگی متوجه بارداری خواهد شد یعنی زمانی که نخاع جنین تشکیل شده است و فعالیت قلبی قابل تشخیص است.

بنابراین اگر قصد بارداری دارید و به دنبال راهکارهایی برای جلوگیری از سقط جنین هستید، اکنون می‎توانید اقداماتی را برای حمایت از یک بارداری سالم انجام دهید. آماده شدن برای بارداری با اصلاح رژیم غذایی و ورزش، محدود کردن استرس، کنترل اختلالات مزمن پزشکی و شروع ویتامین‌های دوران بارداری است. برای کمک به کاهش خطر برخی ناهنجاری‌های مادرزادی که ممکن است با سقط جنین نیز مرتبط باشند، یک مکمل قبل از بارداری با حداقل ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک انتخاب کنید.

• پرونده پیش از بارداری تشکیل دهید

اگر در حال حاضر باردار نیستید، برنامه‎‌ریزی ویزیت قبل از بارداری را با یک متخصص زنان و زایمان یا ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در نظر بگیرید. پزشک تاریخچه پزشکی شما را بررسی می‎‌کند، در مورد سبک زندگی شما می‌پرسد و یک چکاپ کلی انجام می‎‌دهد. همچنین برای بررسی گروه خونی، فاکتور Rh و مصونیت در برابر برخی بیماری‌ها مانند آبله مرغان و سرخجه آزمایش خون درخواست می‎‌شود.

اگر مصونیت طبیعی نسبت به عفونت قبلی ندارید و در برابر این بیماری‎‌های عفونی واکسینه نشده‌اید، زمان تزریق واکسن قبل از بارداری است. نادیده گرفتن آن‎‌ها احتمال سقط جنین را افزایش نمی‌دهد اما این واکسن‌ها ویروس‌های زنده ای هستند که نمی‌توان آن‌ها را پس از باردار شدن تزریق کرد و در صورت قرار گرفتن در معرض ویروس‌ها در دوران بارداری می‎‌توانند از شما و کودکتان محافظت کنند.

• یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی داشته باشید

ممکن است در حال حاضر یک مکمل قبل از تولد مصرف کنید، اما آن را به عنوان یک قرص جادویی در نظر نگیرید. یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی بهترین راه برای دریافت ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن برای تغذیه بدن و بارداری است. در حالی که مطالعات در مورد ارتباط دقیق بین تغذیه و سقط جنین قطعی نیستند اما شواهدی وجود دارد که ممکن است ارتباطی بین برخی از کمبودهای تغذیه‌ای و از دست دادن بارداری وجود داشته باشد. به همین دلیل برای جلوگیری از سقط جنین داشتن یک رژیم غذایی سالم ضروری است.

علاوه بر این، باید از غذاهایی که خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از غذا مانند لیستریوز (عفونت لیستریا) را افزایش می‌دهند که می‌تواند باعث سقط جنین، زایمان زودرس و مرده‌زایی شود، اجتناب کنید. این فهرست شامل مواد غذایی زیر است.

گوشت خام؛ غذاهای دریایی؛ شیر غیرپاستوریزه؛ تخم‎مرغ نیم پز.

• در حد اعتدال ورزش کنید

اگرچه اکنون زمان شروع تمرین برای اولین ماراتن یا شروع یک برنامه ورزشی شدید جدید نیست، اما پس از باردار شدن باید به تمرین معمول خود ادامه دهید. نکته کلیدی اعتدال و پایبندی به فعالیت هایی است که بدن شما قبلاً به آن‌ها عادت کرده است. برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که سطح فعالیت بدنی بسیار بالا و شدید ممکن است با از دست دادن زودهنگام بارداری مرتبط باشد، اگرچه ارتباط دقیق آن قطعی مشخص نیست.

• به دنبال کاهش اضافه وزن خود باشید

BMI (شاخص توده بدنی) معیاری است که از قد و وزن شما برای تعیین وضعیت چاقی یا لاغری شما استفاده می‎کند. داشتن BMI کمتر از ۱۹ یا بیش از ۲۵ قبل از بارداری می‎تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. اگر BMI شما بیش از ۳۰ باشد، این خطر بیشتر خواهد بود.

• محدود کردن مصرف کافئین را در نظر بگیرید

موضع رسمی کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان این است که افراد باردار بهتر است مصرف کافئین خود را به ۲۰۰ میلی گرم در روز یا تقریباً دو فنجان قهوه دم کرده معمولی محدود کنند. شواهدی وجود دارد که نشان می‎‌دهد سطوح بالای مصرف کافئین با خونریزی در سه ماهه اول بارداری مرتبط است.

• از مصرف مواد مخدر تفریحی، سیگار و الکل خودداری کنید

افرادی که در حال اقدام به بارداری هستند و ممکن است باردار شوند، الکل را باید از رژیم غذایی خود محدود یا حذف کنند. هیچ مقدار الکلی وجود ندارد که در دوران بارداری بی‌خطر در نظر گرفته شود. همچنین کسانی که سیگار می‌کشند یا از داروهای تفریحی استفاده می‌کنند باید از پزشکان خود برای کمک به ترک سیگار کمک بخواهند زیرا این مواد ممکن است با افزایش خطر سقط جنین مرتبط باشد.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد حتی همسران هم می‎توانند خطر سقط جنین را با کشیدن سیگار در دوران بارداری شریک زندگی خود افزایش دهند.

مشخص نیست که آیا این مسئله به دلیل خطر دود سیگار به تنهایی است یا به این دلیل که سیگار بر اسپرم نیز تأثیر می‌‎گذارد. در حال حاضر، هیچ مطالعه قطعی بر روی انسان وجود ندارد که ثابت کند استفاده از ماری جوانا در دوران بارداری می‎‌تواند باعث سقط جنین شود، اما مطالعات حیوانی این ارتباط را به ویژه در سه ماهه اول نشان می‌‎دهد.

• برای مدیریت استرس به دنبال کمک باشید

علاوه بر بهبود خلق و خوی کلی شما، مدیریت موثر استرس ممکن است به سلامت کلی بارداری شما نیز کمک کند. یک بررسی در سال ۲۰۱۷ از مطالعات موجود در Scientific Reports نشان داد که استرس ممکن است خطر سقط جنین را تا ۴۲٪ افزایش دهد.

با این حال، به خاطر داشته باشید که تنش یا اضطراب روزمره با از دست دادن بارداری ارتباطی ندارد. این مشکل با استرس‌های عمده مانند طلاق، سوء استفاده، یا نوع دیگری از دست دادن یا غم و اندوه رخ می‌‎دهد. اگر در زندگی خود استرس قابل توجهی را تجربه می‎‌کنید، با پزشک خود در مورد برخی از منابعی که می‎‌تواند کمک کننده باشد، مانند درمان دارویی صحبت کنید.

• به فکر آلودگی هوا باشید

برخی از انواع آلودگی هوا ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد. ممکن است نتوانید محل زندگی خود را تغییر دهید، اما می‎توانید قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا را محدود کنید.

• دیابت و سایر بیماری‎های مزمن خود را مدیریت کنید

افزایش قند خون می‌تواند منجر به ناهنجاری جنین و در نتیجه از دست دادن جنین شود، بنابراین افراد باردار مبتلا به دیابت باید مراقب باشند تا وضعیت خود را به بهترین شکل ممکن مدیریت کنند.

سایر اختلالات پزشکی مزمن از جمله کم‌کاری تیروئید، فشار خون بالا و بیماری‌های خودایمنی باید قبل از بارداری مورد توجه قرار گرفته و به خوبی کنترل شوند. مراقبت با پزشک در اوایل بارداری کلید موفقیت آمیز بودن بارداری در زنان مبتلا به بیماری‌های مزمن است.

اگر دارو مصرف می‌کنید (حتی یک داروی بدون نسخه)، همیشه آن را با پزشک متخصص زنان و زایمان یا ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی در میان بگذارید تا مطمئن شوید برای بارداری بی‌خطر است. به عنوان مثال، مهارکننده‌های ACE (داروهای قلب)، می‌توانند باعث ناهنجاری‌های جنینی شوند و احتمال سقط جنین را افزایش دهند. با توجه به آنچه گفته شد، مصرف داروهایی را که به طور منظم مصرف می‌کنید، ناگهان قطع نکنید، زیرا ممکن است باعث عوارض سلامتی نیز شود. همیشه قبل از قطع یا شروع دارو با پزشک خود صحبت کنید.

در حالی که اجتناب از برخی داروها در دوران بارداری بی‌خطر خواهد بود و در حین تلاش برای باردار شدن، برخی دیگر باید به دقت ارزیابی شوند و خطرات و فواید آن‌ها مقایسه شود. به عنوان مثال، برای برخی از افراد، ادامه مصرف داروهای سلامت روان ممکن است بهترین راه برای بارداری سالم باشد، بنابراین قبل از ایجاد هرگونه تغییر در داروهای خود قبل یا در طول بارداری، این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

داروی پیشگیری از سقط جنین

پزشکان همیشه نمی‌توانند علتی برای سقط پیدا کنند. اما اگر مشکلی مانند شکل غیرمعمول رحم یا عفونت پیدا کنند، ممکن است به شما درمانی پیشنهاد شود که خطر سقط جنین دیگر را کاهش دهد. بعضی افراد به دنبال دارو جلوگیری از سقط جنین هستند. اما متاسفانه دارو جلوگیری از سقط جنین وجود ندارد و فقط می‌توان با کنترل عوامل خطر ایجاد کننده سقط، احتمال سقط شدن جنین را کاهش داد.

آیا بعد از سقط جنین می‎توانم باردار شوم؟

بله اکثر افرادی  که سقط جنین دارند، حاملگی و زایمان طبیعی بعدی دارند. سقط جنین لزوماً به این معنا نیست که شما مشکل باروری دارید. به یاد داشته باشید، بیش‌تر سقط جنین به دلیل یک ناهنجاری کروموزومی رخ می دهد، نه به دلیل کاری که شما انجام داده‌‎اید.

اگر سقط جنین داشته اید، طبیعی است که در مورد بارداری دیگر احساس نگرانی کنید. اضطراب و استرس باعث سقط مجدد جنین نمی‎‌شود. اما مهم است که مراقب سلامت روان خود باشید. احساسات خود را با فردی که به آن اعتماد دارید، مانند شریک زندگی، عضو خانواده یا یک دوست در میان بگذارید. اگر احساس می‌کنید که اضطراب شما بسیار زیاد است یا نمی‌توانید با آن مقابله کنید، با پزشک خود صحبت کنید.

جلوگیری از سقط جنین