پارگی کیست تخمدان

به کیسه های حاوی مایعات در داخل یا سطح تخمدان، کیست تخمدان می گویند. گاهی ممکن است کیست تخمدان باز یا پاره شود. پاره شدن کیست تخمدان راست و کیست تخمدان چپ علائم متعددی دارد، گاهی ممکن است بیمار حتی متوجه پارگی کیست تخمدان نشود و کیست تخمدان از بین برود.

• دسته بندی: سلامت بانوان
• تاریخ انتشار: 1403/07/21
• زمان مطالعه: 8 دقیقه

پاره شدن کیست تخمدان چقدر خطرناک است؟

به کیسه های حاوی مایعات در داخل یا سطح تخمدان، کیست تخمدان می گویند. گاهی ممکن است کیست تخمدان باز یا پاره شود. پاره شدن کیست تخمدان راست و کیست تخمدان چپ علائم متعددی دارد، گاهی ممکن است بیمار حتی متوجه پارگی کیست تخمدان نشود و کیست تخمدان از بین برود.
اما معمولا در صورت پاره شدن کیست تخمدان، بیمار احساس ناراحتی می کند. بنابراین بهتر است بیمار از علائم ترکیدن کیست تخمدان و همچنین راه های پیشگیری از تشکیل کیست تخمدان آگاه باشد.
درمان کیست تخمدان براساس ساده یا شدید بودن کیست تخمدان متفاوت است. کیست ساده فقط پر از مایع است و علائم کیست تخمدان بدخیم ذرات جامد، برآمدگی هایی روی سطح و یا چندین ناحیه پر از مایع (مشبک) می باشد. 

فرق کیست تخمدان با فیبروم رحم در چیست؟

فرق کیست تخمدان با فیبروم رحم در بافت این دو ضایعه می باشد. فیبروم رحم، که لیومیوم یا میوم نیز نامیده می‌شود، توده‌های عضلانی هستند که می‌توانند در قسمت‌های مختلف رحم رشد کنند. میوم‌ها می‎توانند در رحم، دیواره رحم یا سطح آن ظاهر شوند. همچنین ممکن است توسط یک ساختار ساقه مانند به رحم متصل باشند. در حالی که کیست تخمدان، کیسه‌ای پر از مایع یا بافت‌های دیگر مثل خون است که در تخمدان یا روی آن تشکیل می‌شود.  این کیست ممکن است بدخیم و خوش خیم باشد.

علت ابتلا به کیست تخمدان چیست؟

آیا کیست تخمدان خطرناک است؟ کیست تخمدان به دلایل متعددی ایجاد می شود. بیشتر کیست های تخمدان خطرناک نیستند. اما با توجه به احتمال کم شدن ذخیره تخمدان، لازم است هرچه سریع تر اقدامات لازم برای درمان کیست تخمدان انجام شود.

علائم کیست تخمدان در زمان پریودی چیست؟

به طور کلی علائم کیست تخمدان در زمان پریودی و غیر از این دوران تفاوت چندانی با هم ندارد.
علائم کیست تخمدان شامل قاعدگی نامنظم و خونریز غیرطبیعی، درد لگن، درد هنگام رابطه جنسی، تکرر ادرار و ... می‌باشد. گاهی اوقات هم ممکن است هیچ علائم بالینی برای فرد ایجاد نکند.

راه های پیشگیری از تشکیل کیست تخمدان چیست؟

هنوز پاسخ مشخصی برای این سوال که راه های پیشگیری از کیست تخمدان چیست؟ وجود ندارد؛ چون علت کیست تخمدان هنوز شناخته شده نیست. کیست تخمدان ممکن است در بدن تمام افرادی کهتخمک گذاری دارند تشکیل شود. ممکن است این کیست‌ها مکررا ایجاد شود و یکی از راه های پیشگیری از تشکیل کیست تخمدان تجویز قرص برای کیست تخمدان است؛ عمدتا از داروهای پیشگیری از بارداری هورمونی کمک می‌گیرند تا با جلوگیری از تخمک‌گذاری خطر ابتلا به کیست‌های جدید کاهش یابد.

آیا کیست تخمدان در دختران مجرد هم ایجاد می‌شود؟

وضعیت تاهل فرد، نقشی در ایجاد شدن یا نشدن کیست تخمدان ندارد و کیست تخمدان در دختران مجرد هم ایجاد می‌شود در واقع هر خانمی که تخمک گذاری دارد، ممکن است دچار کیست تخمدان شود.

دلایل ترکیدن کیست تخمدان

پاره شدن کیست تخمدان به دلایل متعددی ایجاد می شود.
از جمله مهمترین دلایل ترکیدن کیست تخمدان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بارداری : بارداری ممکن است باعث افزایش اندازه کیست تخمدان شود. چنانچه پاره شدن کیست تخمدان در بارداری بدون علت باشد و یا پس از بارداری ایجاد شود، خطرناک است؛
- وجود اختلال در فاکتورهای انعقاد خون: احتمال خونریزی و یا بروز عوارض کیست تخمدان در افرادی که فاکتورهای انعقاد خون در آن ها کم است، افزایش می یابد؛
- تغییرات سیکل قاعدگی و تغییرات هورمونی: علائم کیست تخمدان در زمان پریودی چیست؟ مهمترین علت پاره شدن کیست تخمدان، ایجاد تغییرات در سیکل قاعدگی و سطح هورمون های بدن است؛
- رابطه جنسی: یکی از شایع ترین علل ترکیدن کیست تخمدان، رابطه جنسی می باشد؛
- یبوست: حرکات روده بر روی کیست فشار وارد می نماید و می تواند سبب پاره شدن کیست تخمدان شود؛
- بلند کردن اجسام سنگین.

علائم پارگی کیست تخمدان

دانستن علائم ترکیدن کیست تخمدان به تشخیص و درمان سریع کیست تخمدان کمک می کند.
تعدادی از علائم کیست تخمدان پاره شده عبارتند از:
 -درد: ترکیدن کیست تخمدان ممکن است علامتی نداشته باشد اما گاهی نیز می تواند با درد همراه باشد. در صورت وجود درد خفیف، می توان با استفاده از داروهای ضد درد آن را درمان کرد. گاهی ممکن است علائم شدیدی از پارگی کیست تخمدان، درد در قسمت تحتانی شکم باشد. معمولا درد در قسمتی ایجاد می شود که کیست وجود دارد؛
 -خونریزی شکمی: یکی دیگر از علائم ترکیدن کیست تخمدان، خونریزی داخل شکمی است. احتمال ترکیدن کیست تخمدان در حوالی قاعدگی بیشتر است. کیست های فانکشنال باعث ایجاد خونریزی بیشتری نسبت به سایر کیست ها می شوند؛
- احساس فشار و اتساع شکم: کیست های تخمدان می توانند فضای بزرگی را در شکم اشغال نمایند، بنابراین به بافت های مجاور فشار وارد می کنند و در نتیجه از عوارض کیست تخمدان به نفخ می توان
اشاره نمود. هنگام ترکیدن کیست تخمدان فشار داخل شکم کاهش می یابد، اما به علت نشت مایع درون کیست به محیط اطراف، نفخ بیشتری ایجاد می گردد؛
- درد به همراه تهوع، استفراغ و سرگیجه از دیگر علائم کیست تخمدان پاره شده می باشد؛
- کم خونی در اثر خونریزی ناشی از پارگی کیست تخمدان (کم خونی می تواند فشار خون را کاهش داده یا ضربان قلب را افزایش دهد.)؛
- تب.
در صورت مشاهده هر یک از علائم ترکیدن کیست تخمدان مانند خونریزی یا درد در بخش تحتانی شکم بلافاصله باید درمان کیست تخمدان آغاز شود.

تشخیص پارگی کیست تخمدان

شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که آزمایش کیست تخمدان چگونه است؟ باید گفت برای تشخیص کیست تخمدان آزمایشی درخواست نخواهد شد و آزمایش های پیشنهادی صرفا به جهت تشخیص عوارضی هست که ممکن است کیست تخمدان به جا گذاشته باشد. بررسی تاریخچه بیماری و علائم ترکیدن کیست تخمدان می تواند به تشخیص پارگی کیست تخمدان توسط پزشک متخصص کمک کند. بیماران باید در صورت داشتن سابقه کیست تخمدان آن را به پزشک خود اطلاع دهند.
یکی دیگر از روش های تشخیص پارگی کیست، انجام معاینه لگن توسط پزشک است. در صورت تشخیص پارگی کیست تخمدان در هنگام معاینه لگنی، ممکن است برای بیمار اقدامات خاصی تجویز شود.
آزمایشات درخواست شده جهت رد کردن بیماری های احتمالی دیگر از قبیل بارداری خارج رحمی، آپاندیسیت و یا سنگ کلیه می باشد که علائمی مشابه علائم پارگی کیست تخمدان دارند.
 اقدامات تشخیص پارگی کیست تخمدان شامل موارد زیر است:
 -سونوگرافی: در هنگام سونوگرافی می توان به کمک امواج صوتی محل، شکل و اندازه کیست تخمدان و کیست شدید را تشخیص داد؛
 -آزمایش خون: آزمایش خون جهت بررسی کم خونی انجام می شود. همچنین به کمک آزمایش خون می توان وجود عفونت را مشخص نمود؛
 -آزمایش ادرار: آزمایش ادرار برای بررسی دیگر علل احتمالی درد است؛
- کشت ترشحات واژن: جهت بررسی عفونت لگن، کشت ترشحات واژن انجام می شود؛
- انجام سی تی اسکن: در سی تی اسکن توسط اشعه X، ساختار ناحیه مورد نظر بررسی می گردد.
همچنین گاهی جهت رد احتمال بیماری های دیگر که علائمی مشابه با پارگی کیست تخمدان دارند، آزمایشات دیگری انجام می گیرد.

درمان پارگی کیست تخمدان:

کیست تخمدان در بسیاری از زنان از نوع پیچیده نمی باشد. درمان کیست تخمدان بر اساس علائم کیست تخمدان می باشد.
اگر کیست ساده و بدون علامت باشد یا با درد خفیفی همراه باشد، نیاز به درمان نیست و درمان شامل پیگیری، مصرف دارو برای کیست تخمدان و استفاده از داروهای ضد درد در صورت لزوم است، سپس به بیمار گفته می شود که علائم خود را به مرور زمان بررسی کند و به تغییرات علائم ترکیدن کیست تخمدان دقت نماید.
 در برخی موارد، برای بررسی بیشتر کیست تخمدان پاره شده ممکن است سونوگرافی انجام شود.
در صورت پارگی کیست تخمدان پیچیده یا کیست تخمدان ساده که علامت دارد (مانند درد شدید یا خونریزی دهنده) برای مراقبت بیشتر، بیمار باید در بیمارستان بستری شود. اقدامات درمانی لازم در بیمارستان شامل موارد زیر است:
- تزریق سرم به بیمار برای جایگزین کردن مایعاتی که از دست داده است؛
 -کنترل دقیق ضربان قلب و دیگر علائم حیاتی بیمار؛
- بررسی میزان گلبول های قرمز خون (هماتوکریت) جهت مشخص نمودن توان گلبول های قرمز برای حمل اکسیژن؛
- تکرار سونوگرافی برای تشخیص احتمالی خونریزی داخل شکمی؛
- انجام عمل جراحی در صورت کیست شدید و برای بررسی وجود سرطان: در صورت نیاز به انجام عمل جراحی، پزشک از روش های کم تهاجم تر یا جراحی لاپاراسکوپی استفاده می کند. پزشک ممکن است کیست تخمدان پاره شده و یا گاهی کل تخمدان را بردارد. اگر عمل جراحی با لاپاراسکوپی انجام نشود، پزشک باید برش بزرگتری بر روی شکم بیمار ایجاد کند و با کمک لاپاراتومی کیست پاره شده را خارج نماید.
برای انتخاب بهترین روش درمانی، بیمار باید با پزشک خود مشورت نماید.

جلوگیری از ترکیدن کیست تخمدان:

به طور کلی راهی برای جلوگیری از ترکیدن کیست تخمدان وجود ندارد. گاهی ممکن است پزشک هنگام معاینه بیمار، متوجه وجود کیست تخمدان شود که در این صورت برای جلوگیری از ترکیدن کیست تخمدان، بیمار را تحت نظر می گیرند تا با مراجعه مجدد بیمار میزان تغییرات کیست مشخص شود.
 این مورد جهت کنترل ذخیره تخمدان با توجه به مقدار ذخیره تخمدان نرمال (رنج نرمال amh در زنان) لازم است. تا در صورتی که با موردی روبه رو شدید که نشانه ذخیره تخمدان کم است، به کمک پزشک خود راه حل مناسبی برای آن پیدا کنید.

کیست تخمدان