اسپاسم لرزشی یا کلونوس

اسپاسم لرزشی یا کلونوس یک بیماری عصبی است که در نتیجه آسیب به سلول های عصبی کنترل کننده عضلات ایجاد می شود و می تواند باعث انقباضات غیر ارادی، اسپاسم، سفت شدن و درد در عضلات شود.

• دسته بندی: پیشگیری و درمان
• تاریخ انتشار: 1403/12/22
• زمان مطالعه: 8 دقیقه

اسپاسم لرزشی یا کلونوس یک بیماری عصبی است که در نتیجه آسیب به سلول های عصبی کنترل کننده عضلات ایجاد می شود و می تواند باعث انقباضات غیر ارادی، اسپاسم، سفت شدن و درد در عضلات شود.

درمان های خاصی می توانند به مدیریت کلونوس کمک کنند.

کلونوس چیست؟

کلونوس یا اسپاسم لرزشی، یک واکنش غیرطبیعی است که شامل انقباضات غیرارادی عضلات می باشد. این معمولاً نشانه ضایعه نورون حرکتی فوقانی است و معمولاً همراه با هایپررفلکسی، اسپاستیسیتی و ضعف عضلانی رخ می دهد. اسپاسم کلونوس اغلب در یک الگوی ریتمیک رخ می دهد.

علائم در ماهیچه های مختلف، به ویژه در مچ پا، زانو، مچ دست، فک و همچنین ساق پا و عضله دوسر شایع هستند.

اعصاب آسیب‌دیده می‌تواند باعث از کار افتادن ماهیچه‌ها شود که منجر به انقباضات غیرارادی، سفتی عضلات و درد می‌شود. کلونوس، همچنین می تواند باعث نبض عضله برای مدت طولانی شود. این ضربان می تواند منجر به خستگی عضلانی شود که احتمال دارد بعداً استفاده از عضله را برای فرد دشوار کند.

پزشکان به عنوان بخشی از یک معاینه عصبی، اسپاسم لرزشی را آزمایش می کنند. آنها این کار را با آزمایش رفلکس های کشش عضلانی شما در مفاصل مختلف انجام می دهند. این آزمایش‌ها نشان می‌دهند که اعصاب بین نخاع و بدن چقدر با هم ارتباط برقرار می‌کنند. در موارد شدید، راه رفتن ساده نیز می تواند باعث ایجاد کلونوس در مچ پا شود. این پرش های اضافی، در راه رفتن تداخل ایجاد می کنند.

چه چیزی باعث کلونوس می شود؟

کلونوس یا اسپاسم لرزشی معمولاً در نتیجه ضایعه نورون حرکتی فوقانی ایجاد می شود. ضایعه نورون حرکتی فوقانی به این معنی است که به سلول های عصبی خاصی در مغز و نخاع شما که به حرکت کمک می کنند، آسیب وارد شده است. ضایعات نورون حرکتی فوقانی با سیگنال های طبیعی که از مغز شما به نخاع و در نهایت به عضلات می رسد تداخل ایجاد می کند.

اسپاسم لرزشی معمولا همراه با اسپاسم و ضعف عضلانی، به عنوان بخشی از سندرم نورون حرکتی فوقانی رخ می دهد. این علائم با هم، به یک مشکل در سیستم عصبی مرکزی (مغز و یا نخاع) اشاره می کنند. چندین بیماری سیستم عصبی مرکزی و موارد دیگر که شامل ضایعه نورون حرکتی فوقانی می شود می تواند باعث ایجاد کلونوس شود، از جمله:

• سکته مغزی

• تومور مغزی

• آسیب مغزی تروماتیک

• عفونت های مغزی، مانند مننژیت یا آنسفالیت

• آسیب نخاعی

• فلج مغزی

• اسکلروز چندگانه

• اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) که به عنوان بیماری لوگریگ نیز شناخته می شود.

• مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک اختلال خود ایمنی است که به غلاف محافظ اطراف اعصاب حمله می کند. آسیب ناشی از آن سیگنال های عصبی در مغز را مختل می کند.

• صدمات بزرگ، مانند ضربه به سر در اثر تصادف جدی نیز می تواند به اعصاب مغز یا نخاع آسیب برساند.

• پاراپارزی اسپاستیک ارثی

• نارسایی کلیه یا کبد

• مصرف بیش از حد داروهایی مانند ترامادول که یک مسکن قوی است.

• سندرم سروتونین نیز می تواند باعث ایجاد اسپاسم لرزشی شود. سندرم سروتونین یک واکنش دارویی تهدید کننده زندگی است که از وجود سروتونین بیش از حد در بدن شما ناشی می شود.

تفاوت بین کلونوس و میوکلونوس چیست؟

میوکلونوس یک انقباض کوتاه، غیرارادی و نامنظم یک عضله یا گروهی از عضلات است. کلونوس یک پاسخ رفلکس غیر طبیعی به کشش عضلانی است که شامل حرکات موزون است.

انواع مختلفی از میوکلونوس وجود دارد. برخی از آنها طبیعی یا بی ضرر هستند (مانند سکسکه) در حالی که برخی دیگر به عنوان بخشی از یک بیماری زمینه ای مانند صرع یا مولتیپل اسکلروزیس رخ می دهند. برخی از شرایط سیستم عصبی مرکزی می توانند باعث ایجاد کلونوس و میوکلونوس شوند.

تشخیص کلونوس

برای تشخیص کلونوس یا اسپاسم لرزشی، معمولاً پزشک ابتدا ناحیه ای که بیشتر تحت تأثیر قرار گرفته است را به صورت فیزیکی معاینه می کند و در مورد درد آن ناحیه می پرسد. پزشک همچنین می‌تواند با ضربه زدن بر روی تاندون مفصل آسیب‌دیده هنگامی که در وضعیت آرام قرار دارد، رفلکس کلونوس ایجاد کند. برای تأیید تشخیص، پزشک به احتمال زیاد یک یا چند آزمایش زیر را تجویز می کند:

1. اسکن MRI: برای بررسی آسیب به سلول ها یا اعصاب

2. آزمایش خون: برای کمک به شناسایی نشانگرهای شرایط مختلف مرتبط با کلونوس

3. نمونه های مایع نخاعی: برای کمک به بررسی آسیب نخاعی

4. تست های تعادل: برای کمک به نشان دادن مسائل هماهنگی

یک آزمایش فیزیکی نیز می تواند به پزشکان در تشخیص اسپاسم لرزشی کمک کند. در طول این آزمایش، آنها از فرد می خواهند که به سرعت پای خود را خم کند تا انگشتان پا به سمت بالا باشد و سپس عضله را در آنجا نگه دارد. این احتمال دارد باعث نبض مداوم در مچ پا شود.

یک سری از این پالس ها می تواند نشان دهنده کلونوس یا اسپاسم لرزشی باشد. پزشکان برای تشخیص کلونوس به این آزمایش تکیه نمی کنند، اما می تواند به آنها در جهت درست در طول فرآیند تشخیصی کمک کند.

درمان کلونوس

درمان کلونوس یا اسپاسم لرزشی، به علت اصلی و میزان خفیف یا شدید بودن آن بستگی دارد. پزشکان تمام تلاش خود را برای درمان علت زمینه ای انجام می دهند. همچنین آن ها می توانند از درمان هایی برای کاهش شدت کلونوس استفاده کنند. درمان های کلی برای کلونوس عبارتند از:

داروها

داروهای آرام بخش و شل کننده های عضلانی می توانند به کاهش علائم کلونوس کمک کنند. پزشکان اغلب این داروها را در وهله اول برای افراد مبتلا به کلونوس توصیه می کنند. داروهایی که احتمال دارد به انقباضات کلونوس کمک کنند عبارتند از باکلوفن (Lioresal)، دانترولن (دانتریوم)، تیزانیدین (Zanaflex)، گاباپنتین (نوروتونین)، دیازپام (والیوم) و کلونازپام (کلونوپین).

آرام بخش ها و داروهای ضد اسپاسم می توانند باعث خواب آلودگی شوند. افرادی که از این داروها استفاده می کنند باید از  رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین اجتناب نمایند. سایر عوارض جانبی داروها می تواند شامل سردرگمی ذهنی، سبکی سر یا مشکل در راه رفتن باشد. شما باید این عوارض جانبی را با پزشک در میان بگذارید، به خصوص اگر کار یا فعالیت های روزمره شما را مختل می کند.

فیزیوتراپی

کار با یک فیزیوتراپ برای کشش یا ورزش عضلات می تواند به افزایش دامنه حرکتی در ناحیه آسیب دیده کمک کند. همچنین احتمال دارد که استفاده از آتل را برای برخی از افراد توصیه کنند، زیرا می توانند ساختار و ثبات را بهبود بخشند و خطر مشکلات بعدی را کاهش دهند.

تزریق بوتاکس

در حالی که تحقیقات محدودی در مورد اثربخشی تزریق بوتاکس وجود دارد، برخی از افراد مبتلا به اسپاسم لرزشی احتمال دارد به آن پاسخ دهند. پزشکان سم بوتولینوم را به عضله آسیب دیده تزریق می کنند تا آن را ضعیف یا موقتاً فلج کنند تا به طور غیرارادی منقبض نشود.

این تزریق ها معمولا تا سه ماه اثر دارد. پزشکان فنل را نزدیک به ریشه عصبی آسیب دیده تزریق می کنند. این تزریق ها بلافاصله هدایت عصبی را مسدود می کنند و باعث شل شدن عضله آسیب دیده می شوند.

عمل جراحی

جراحی اغلب آخرین راه حل است. در طول یک روش برای درمان کلونوس یا اسپاسم لرزشی ، جراحان بخش‌هایی از عصب را که باعث حرکات غیرطبیعی عضلانی می‌شوند، برش می‌دهند، که در نتیجه علائم را تسکین دهد.

درمان های خانگی

در حالی که درمان های پزشکی برای اسپاسم لرزشی مهم هستند، درمان های خانگی نیز می توانند در حمایت از این تلاش ها ارزشمند باشند. استفاده از کمپرس های حرارتی یا حمام های گرم می تواند درد را تسکین دهد، در حالی که استفاده از کمپرس های سرد می تواند به کاهش اسپاسم کمک کند.

برخی از افراد احتمال دارد متوجه شوند که مکمل منیزیم یا حمام نمک منیزیم به آرامش عضلات آنها کمک می کند. با این حال، باید قبل از مصرف منیزیم با پزشک مشورت کنید، زیرا می تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد.

چه زمانی کلونوس باید توسط پزشک درمان شود؟

احتمال دارد که بدون معاینه عصبی نتوانید تشخیص دهید که کلونوس یا اسپاسم لرزشی دارید یا خیر. با این حال، این عارضه اغلب همراه با علائم دیگر، از جمله اسپاستیسیته (زمانی که عضلات خاصی به یکباره منقبض می شوند)، ضعف عضلانی و خستگی رخ می دهد. اگر متوجه تغییر در نحوه عملکرد عضلات خود شدید، مهم است که به پزشک مراجعه نمایید.

این علائم احتمال دارد که نشانه ای از یک بیماری عصبی زمینه ای باشد.

نکات پایانی

کلونوس یا اسپاسم لرزشی یک واکنش غیرطبیعی است که شامل انقباضات غیرارادی و ریتمیک عضلات است. این می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای مانند آسیب مغزی یا فلج مغزی باشد. درمان این عارضه به علت زمینه ای آن بستگی دارد. 

احتمال دارد که شرایط مزمنی مانند ام اس، مننژیت یا سکته مغزی، به درمان های طولانی مدت برای مدیریت علائم نیاز داشته باشند. بنابراین مهم است که در صورت بروز علائم به پزشک مراجعه نمایید.