دستگاه سونوگرافی پرتابل

دستگاه سونوگرافی پرتابل، سونوگرافی یکی از راه‌های متداول عکس‌برداری تشخیصی در علم پزشکی است. مدت زیادیست که بهره‌گیری از سونوگرافی در رادیولوژی، قلب، زنان و زایمان (OB/GYN) مورد توجه متخصصان قرار گرفته‌است.

• دسته بندی: پیشگیری و درمان
• تاریخ انتشار: 1403/06/20
• زمان مطالعه: 4 دقیقه

دستگاه سونوگرافی پرتابل، سونوگرافی یکی از راه‌های متداول عکس‌برداری تشخیصی در علم پزشکی است. مدت زیادیست که بهره‌گیری از سونوگرافی در رادیولوژی، قلب، زنان و زایمان (OB/GYN) مورد توجه متخصصان قرار گرفته‌است.

امروزه سیستم‌های سونوگرافی به بازارهای مراقبت‌های پزشکی بالینی (point of care)، طب اورژانس، بیهوشی، مراقبت‌های ویژه و پزشکی ورزشی (سیستم عضلانی – اسکلتی) ورود کرده است.

به صورت کلی سیستم‌های سونوگرافی به سه دسته مبل (fix)، پرتابل (portable) و پرتابل بسیار کوچک یا هندهلد (handheld) تقسیم‌بندی می‌شوند. در دهه گذشته سیستم‌های سونوگرافی با قابلیت حمل و سبک وزن hand held، تحولی جدید را در بازار مراقبت‌های پزشکی و به خصوص مراقبت‌های بالینی بیمار دچار شده‌اند.  

سونوگرافی‌ جیبی نسلی جدید از دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل است که طراحی آن‌ کوچک بوده و وزن سبکی دارند.

انواع دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل  

در کلیه دستگاه‌های سونوگرافی قسمت‌های پروب، پردازنده و صفحه نمایشگر وجود دارد. پروب سونوگرافی مسئول ارسال امواج فراصوت به بدن و دریافت امواج بازگشتی است. دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل به سه دسته تقسیم می‌شوند. نوع اول شبیه لپ تاپ بوده و غالبا به بالین بیمار آورده می‌شود. مانند تمام لپ تاپ‌ها وزن این دستگاه‌ها بین 10 تا 14 پوند (4.5-6.8 کیلوگرم) است و اغلب از باتری استفاده می‌کنند. گروه دوم سیستم‌های پرتابلی هستند که وزن آن‌ها در حدود 5 تا 8 پوند (2.2 – 3.6 کیلوگرم) بوده و دارای مانیتور جداگانه هستند.

دسته سوم، دستگاه‌های سونوگرافی قابل حمل و سبکی هستند که اندازه آن‌ها به اندازه یک گوشی موبایل بوده و معمولا از وزنی کمتر از یک پوند (0.45 کیلوگرم) برخوردار هستند. جذابیت نسل سوم دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل، بررسی سریع و دقیق وضعیت بیمار در هر زمان و مکان است.

امکان دارد اتصال پروب به نمایشگر دستگاه، به وسیله سیم یا بدون آن و به صورت وایرلس انجام بپذیرد.به صورت کلی سیستم‌های پرتابل برای کارهای خیلی حرفه‌ای طراحی نشده‌اند. تکنولوژی سونوگرافی طی سال‌های گذشته پیشرفت‌های زیادی داشته، اما سیستم‌های پرتابل نیازمند پیشرفت‌های بیشتری در تصویربرداری حوزه‌های نوظهور هستند.

سیستم‎‌‎های سونوگرافی پرتابل کوچک یا هندهلد  

دستگاه‌های هندهلد، براساس تشخیص مایع آزاد درون بدن طراحی شده‌اند. دقت تصویربرداری در سونوگرافی‌های جیبی در موقعیت‌های حیاتی به متخصصان کمک زیادی می‌کند. مثلا یک دستگاه سونوگرافی پرتابل همراه توانایی تصویربرداری در شرایط حیاتی مثل تصادفات را داشته و زمان تصویربرداری را به شدت کاهش می‌دهد.

دو عارضه پلورال افیوژن و پنوموتوراکس که تهدیدکننده زندگی بیمار هستند، با انجام سونوگرافی ریه قابل تشخیص‌ هستند. امروزه بازار مراقبت‌های پزشکی توسعه موفقی داشته و بازار سونوگرافی پرتابل ساالانه بین 15 تا 20 درصد رشد دارد. بازار سونوگرافی‌های پرتابل به شرط قرار گرفتن سونوگرافی‌های دستی handheld مثل استتسکوپ (گوشی پزشکی) در استاندارد مراقبت‌های پزشکی، پیشرفت زیادی خواهدکرد.

کلینیک‌های تشخیصی، یکی دیگر از بازارهایی هستند که احتمال رشد بهره‌گیری از دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل جیبی در آن زیاد است. در کلینیک‌ها بیماران قبل از مراجعه به بیمارستان معاینه شده و همین احتمال استفاده پیراپزشکان از دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل را افزایش می‌دهد؛ همچنین با توجه به محدودیت فضای آمبولانس‌ها، استفاده از دستگاه‌های سونوگرافی جیبی گزینه بسیار مناسبی به نظر می‌رسد.

استفاده از سونوگرافی هندهلد به آموزش کاربران غیر رادیولوژیست نیاز دارد. شرکت‌ها قصد ندارند بدون آموزش کامل، یک سیستم دستی کوچک را در جیب همه افراد بگذارند. نکته بعدی میزان سطح آموزش به هر فرد متناسب با حوزه مورد استفاده است. علاوه بر این چالش‌ها، این امکان نیز وجود دارد که افراد آموزش‌دیده، بی‌تجربه باشند؛ بنابراین امکان دارد آن‌ها نتوانند حتی بدیهیات را تشخیص داده و در نهایت بیمار را به بخش سونوگرافی ارجاع دهند.

کاربردهای سونوگرافی پرتابل کوچک هندهلد در پزشکی و تشخیص انواع بیماری 

سونوگرافی برای تشخیص طیف وسیعی از بیماری‌ها مانند ارزیابی اندام‌های بدن، بیماری‌های سرایت‌کننده، انواع تومورهای، تجمع مایعات، سنگ کلیه، سنگ کیسه صفرا و … استفاده می‌شود. سونوگرافی‌ پرتابل کوچک معمولا برای اسکن اندام‌های شکمی مثل کلیه‌ها، کبد و عروق شامل آئورت و سیاهرگ زیرین استفاده می‌شود.  

بررسی مایعات بدن، شاخص عمده ارزیابی شدت بیماری‌ها است. دامنه استفاده از دستگاه‌های پزشکی در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها با ویزیت‌ بیماران در خانه و مراقبت‌های پزشکی در خانه‌های سالمندان متفاوت است. زمینه کاربرد این تجهیزات از تشخیص دهیدراتاسیون (کم آبی) گرفته تا ایست قلبی و سپسیس (مسمومیت خون) متفاوت است. کاربرد دستگاه‌های سونوگرافی پرتابل کوچک

در پزشکی و تشخیص بیماری‌ها بدین شرح است: 

•  تشخیص سکته قلب

•  تشخیص عروق جوگولار

•  تشخیص حجم ادراری مثانه

•  تشخیص تیوب nasogastric در مری

•  تشخیص پنوموتوراکس و پلورال افیوژن

•  کمک به ورود به لاین مرکزی عروق محیطی

•  تشخیص محل اینتوباسیون با بررسی دو طرفه ریه

استفاده از دستگاه سونوگرافی پرتابل یکی از مناسب ترین روش‌ها برای تشخیص بیماری های داخلی بدن و سلامت اندام هاست. به طور کلی روش سونوگرافی حدود ۳۰ سال است که وارد جامعه پزشکی شده و تاکنون برای تشخیص بیماری‌های مختلف مثل بیماری‌های مربوط به قلب و عروق یا ناهنجاری‌های جنین مورد استفاده قرار گرفته است.

به دلیل استقبال جامعه پزشکی از این دستگاه و همچنین فواید آن، سازندگان دستگاه‌های سونوگرافی تصمیم گرفتند نوع جدیدی از این محصول را وارد بازار کنند.