کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید، که به آن تیروئید کم کار یا هیپوتیروئیدیسم نیز گفته می شود، اختلالی است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند. هورمون‌های تیروئید برای تنظیم بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن از جمله متابولیسم، ضربان قلب، دمای بدن و خلق و خو ضروری هستند.

• دسته بندی: پیشگیری و درمان
• تاریخ انتشار: 1403/06/20
• زمان مطالعه: 4 دقیقه

کم کاری تیروئید، که به آن تیروئید کم کار یا هیپوتیروئیدیسم نیز گفته می شود، اختلالی است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی کند. هورمون‌های تیروئید برای تنظیم بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن از جمله متابولیسم، ضربان قلب، دمای بدن و خلق و خو ضروری هستند.

اگر این هورمون‌ها به درستی کار نکنند و دچار کم کاری شوند، بدن ما را با اختلالاتی رو به رو خواهند کرد. در این مقاله هر آنچه باید در مورد کم کاری تیروئید بدانید را برای شما بیان کرده‌ایم تا انتها با ما همراه باشید.

انواع کم کاری تیروئید

به صورت کلی، سه نوع کم کاری تیروئید در افراد با طیف سنی مختلف وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

نوع اولیه: در این نوع کم کاری، غده تیروئید شما به درستی تحریک می‌شود، اما قادر به تولید هورمون‌های تیروئید T3 و T4 به منظور عملکرد صحیح بدن نیست. به بیان ساده‌تر، تیروئید شما خودش منبع مشکل است. شایع‌ترین علت این کم کاری بیماری خود ایمنی هاشیموتو است. 

نوع ثانویه (مرکزی): نوع ثانویه زمانی رخ می‌دهد که غده هیپوفیز شما به اندازه کافی هورمون محرک تیروئید (TSH) تولید نمی‌کند. در این نوع کم کاری، مشکل تیروئید شما نیست؛ بلکه عملکرد غده هیپوفیز است. 

نوع سوم (Tertiary): در این نوع، غده هیپوتالاموس به اندازه کافی هورمون آزاد کننده تیروتروپین ترشح نمی‌کند. در نتیجه، هیپوفیز، TSH کافی برای تولید هورمون‌های T3 و T4 به بافت‌ها و اندام‌های بدن نمی‌فرستد و در نهایت، عملکرد تیروئید دچار مشکل می‌شود. این نوع کم کاری بسیار نادر است. اما غالبا به دلیل وجود تومور یا توده در نزدیکی و یا روی هیپوتالاموس مغز به وجود می‌آید.

علائم کم کاری تیروئید؛ نشانه‌هایی که باید گوش به زنگ آنها باشید!

هنگامی که غده تیروئید به درستی کار نکند، بدن با سرعت کمتری از انرژی استفاده می‌کند و منجر به طیف وسیعی از علائم می‌شود. حتی ممکن است بیماری میکسدما یا میگزدم را ایجاد می‌کند که می‌تواند علائم شدیدی ایجاد کند.

خستگی

احساس خستگی مداوم، حتی پس از خواب کافی، یکی از شایع ترین علائم این بیماری است. این خستگی به دلیل کمبود هورمون‌های تیروئید است که باعث می‌شود سلول‌های بدن شما انرژی کمتری تولید کنند.

افزایش وزن

هیپوتیروئیدیسم باعث می‌شود حتی زمانی که کالری دریافتی‌تان را ثابت نگه داشتید، به طور ناخواسته وزن اضافه کنید. این امر به دلیل کند شدن متابولیسم و ذخیره بیشتر کالری به صورت چربی است.

حساسیت به سرما

افراد مبتلا به تیروئید کم کار اغلب احساس سرما می‌کنند، حتی زمانی که دمای محیط گرم است. علت آن کاهش تولید گرما در بدن به دلیل کمبود هورمون‌های تیروئید است.

خشکی پوست

هیپوتیروئیدیسم می تواند باعث خشکی، پوسته پوسته شدن و خارش پوست شود. دلیل این امر کاهش تولید چربی در پوست است که به حفظ رطوبت آن کمک می‌کند.

ریزش مو

هیپوتیروئیدیسم اغلب منجر به نازک شدن موها و ریزش موی بیشتر از حد معمول می‌شود. دلیل آن نیز اختلال در چرخه رشد مو به دلیل کمبود هورمون‌های تیروئید است.

یبوست

کم کار شدن تیروئید می تواند باعث کند شدن حرکات روده و ایجاد مشکلات گوارشی مثل یبوست شود. دلیل آن هم این است که هورمون‌های تیروئید بر روی سیستم گوارش تاثیر می‌گذارند.

درد عضلانی و مفصلی

کمبود هورمون‌های تیروئید در بدن ممکن است شما را به دردهای عضلانی و مفصلی دچار کند. به همین دلیل اغلب کسانی که از این بیماری رنج می‌برند به دردهای عضلانی مبتلا می‌شوند.

افسردگی و تغییرات خلقی

هورمون‌های تیروئید مستقیما بر روی سطح سروتونین مغز و در نتیجه خلق و خو تاثیر دارند. به همین دلیل است که افراد مبتلا، اغلب به مشکلاتی همچون افسردگی دچار می‌شوند.

اختلال در تمرکز

افراد مبتلا به این بیماری ممکن است دچار مشکل در تمرکز، حافظه و وضوح ذهنی شوند. دلیل آن هم همانطور که گفته شد، تأثیر هورمون‌های تیروئید بر عملکرد مغز است.

خشکی پوست

خشکی پوست یکی از عوارض شایع کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدی) است که به دلایل مختلفی از جمله کاهش تولید چربی، اختلال در عملکرد سد پوستی، التهاب و کمبود ویتامین‌ها رخ می دهد.

در موارد شدید، کم کاری تیروئید می تواند منجر به:

• گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)

• کم کاری تیروئید مزمن (cretinism) در نوزادان

• میگزدم

کم کاری غده تیروئید پیشرفته بندرت سبب میگزدم (کم کاری شدید تروئید همراه با تورم صورت و پوست) می‌شود اما وقتی رخ دهد می‌تواند زندگی را تهدید کند.

بنابراین توجه به علائم کم کاری تیروئید خطرناک، درمان آن و توجه به نحوه عملکرد این غده و هورمون‌های حیاتی آن ضروری است و باید  آن را جدی بگیرید!

قرار گرفتن در معرض اشعه و پرتودرمانی، جراحی و برداشتن بخشی از غده تیروئید، بارداری و تغذیه نامناسب می‌تواند در عملکرد غده تیروئید اختلال ایجاد کنند.