گرفتگی عضلات از علت تا راهکارهای درمانی در طب سنتی

اکثر افراد احتمالا هنگام ورزش کردن و فعالیت روزانه، بلند کردن اشیا از روی زمین و حتی در خواب حس خستگی و درد در عضلات خود را تجربه کرده‌اند. این گرفتگی و درد بیشتر مربوط به نواحی گردن، کمر و کتف است. این عارضه به خودی خود اذیت کننده نیست اما به طور موقت استفاده از ماهیچه و عضله را بسیار دشوار می‌کند.

• دسته بندی: طب سنتی و اسلامی
• تاریخ انتشار: 1403/10/01
• زمان مطالعه: 5 دقیقه

مختصری در مورد گرفتگی عضلات

در طب سنتی، گرفتگی عضلات و ماهیچه‌ها به عنوان یک بیماری شناخته می‌شود که ممکن است به علت کمبود ویتامین‌ها، اختلال در سوخت و ساز بدن، تغییرات آب و الکترولیت و در بعضی موارد به خاطر مصرف بعضی داروها مانند مدرها یا مسهل‌ها یا به دلایل نامشخص باشد. این بیماری با علائم انقباض دردناک در ناحیه یک عضله یا بخشی از آن همراه است و گاهی قابل لمس و مشاهده است.

علت گرفتگی عضلات در طب سنتی

استرس و فشار عصبی

یکی از عوامل بروز گرفتگی عضلات، فقدان آب کافی در بدن است. در نتیجه این کمبود آب خون‌رسانی به عضلات دچار مشکل می‌شود. همچنین میزان اسید لاکتیک در عضلات افزایش پیدا می‌کند که منجر به گرفتگی و درد می‌شود. به عبارت دیگر ورزش‌های سنگین در هوای گرم، حجم زیادی از مایعات بدن را مصرف می‌کند که به دنبال آن کاهش حجم خون اتفاق می‌افتد و این کمبود خون باعث نرسیدن اکسیژن به تمام عضلات می‌شود. سرانجام عضلات به سمت گرفتگی یا اسپاسم سوق پیدا می‌کنند. البته با مصرف آب قبل از ورزش و هر 15 دقیقه یک بار در حین فعالیت، می‌توان از این گرفتگی‌ها جلوگیری کرد.

کمبود مواد معدنی

نوسان در مقدار کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم در خون انقباض عضله را ایجاد می‌کند و سبب می‌شود که عضله به حالت اول باز نگردد. از این رو گنجاندن مواد معدنی و مواد غذایی نظیر ماست، شیر، موز و سیب‌زمینی به رژیم غذایی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا این مواد غذایی به افزایش جریان خون در زیر بافت‌ها و تامین انرژی مورد نیاز بدن کمک می‌کند.

کاهش جریان خون

اگر افراد از مواد غذایی خشک‌کننده بیش از حد استفاده کنند، رگ‌هایی که وظیفه خون‌رسانی به پاها را دارند، باریک می‌شود. این باریکی رگ به دلیل کمبود آب در بدن به وجود می‌آید و باعث اختلال در خون‌رسانی می‌شود و گرفتگی عضلات را به همراه دارد.

تحت فشار بودن عصب

فشردگی اعصاب در ستون فقرات (تنگی کانال نخاعی) گرفتگی و درد در پاها را ایجاد می‌کند. این درد در پیاده‌روی طولانی مدت تشدید می‌یاید. اگر پیاده‌روی با پشت کمی خمیده انجام شود، می‌تواند درد را کمتر کند. همین‌طور نشستن نادرست هنگام کار، نشستن یا ایستادن طولانی مدت و بلند کردن اجسام سنگین زمینه گرفتگی در عضلات را فراهم می‌کند.

درمان گرفتگی

گرفتگی عضلات با راهکارهای ساده خانگی قابل درمان است. در پایین چند روش سریع درمان در زیر ارائه می دهیم:

رژیم غذایی مناسب و گرفتگی عضلات

مواد غذایی دارویی که برای رفع گرفتگی و درد عضلات بسیار تاثیرگذار است شامل این موارد است:

• موز: منبع غنی برای تامین پتاسیم، منیزیم و کلسیم مورد نیاز بدن است.

• سیب زمینی: حاوی کلسیم، منیزیم و پتاسیم هست و دارای آب فراوان است.

• آووکادو: این میوه دو برابر سیب‌زمینی و موز کلسیم دارد.

• لوبیا و عدس: این مواد غذایی به خاطر وجود منیزیم و فیبر فراوان مسکن دردهای عضلانی ناشی از گرفتگی است.

• عسل: از خوراکی‌های بسیار موثر برای بهبود جریان خون در زیر بافت‌ها است.

• آب نمک: برای رفع گرفتگی عضلات استفاده بسیار مفید است.

• چای بابونه: این گیاه شگفت‌انگیز یک نوع اسید آمینه به نام گلیسین دارد که مصرف آن نقش به سزایی در به آرامش رسیدن عضلات دارد.

• بادام زمینی: مقادیر زیادی ویتامین B و D پروتئین، هیدرات کربن، چربی، کلسیم، فسفر، تیامین و ریبوفلاوین در بادام زمینی وجود دارد.

• نخود: این ماده غذایی بی‌نظیر برای درمان بسیاری از عارضه‌ها راه‌گشا است. طرز تهیه آن مختلف است اما به یک مورد آن اشاره می‌کنیم، نخود را در آب پخته و بعد از پخت کامل همراه با پیاز خورد شده در روغن زیتون سرخ کرده و مصرف نمایید.

• انجیر: به دلیل خواص ملینی که دارد، غلظت خون را کاهش داده و گرفتگی‎‌های عضلات را رفع می‌کند.

درمان‌های دیگر

ماساژ درمانی

وقتی قسمتی از بدن که دچار گرفتگی می‌شود، می‌توانید با روغن‌ها و پمادهای مناسب ماساژ دهید تا هم خون‌رسانی در زیر بافت بیشتر شود و هم درد تسکین پیدا کند. در زیر به چند تا از روغن‌های کاربردی اشاره می‌کنیم:

• از جمله روغن‌هایی که بسیار اثر بخش است، روغن زیتون است که رطوبت بخشی بالایی دارد. این خاصیت عالی گرفتگی در عضلات را رفع می‌کند.

• از دیگر روغن‌ها می‌توان به روغن سیاه دانه اشاره کرد که تسکین دهنده عالی جهت درد و تقویت کننده قوای بدن است.

• در این میان از خواص روغن رزماری که شاید کمتر به آن توجه می‌شود، غافل نشویم. این روغن با خاصیت بازکنندگی که دارد خون‌رسانی را افزایش می‌دهد. در نتیجه از ایجاد گرفتگی عضلات جلوگیری می‌کند.

• یکی از روغن‌های آرامش بخش و عالی برای درمان گرفتگی عضلات در طب سنتی، اسطوخودوس است. این روغن مفید همانند موارد قبلی در کاهش و رفع دردهای عضلانی و باز نمودن گرفتگی‌های عضلات بسیار نتیجه بخش است.

• روغن زنجبیل، یکی دیگر از روغن‌های مفید و موثر جهت درمان گرفتگی عضلات به‌ شمار می‌رود. ماساژ این روغن بر روی عضلات موجب افزایش جریان خون‌رسانی در زیر پوست و گرم کردن عضله گرفته شده می‌شود و در ادامه درد و گرفتگی عضلات را کاهش می‌دهد.

• روغن اکالیپتوس، دارای ترکیبات فعال است که به تسکین درد عضلات، مفاصل و باز نمودن گرفتگی‌های عضلات کمک می‌کند. بوی این گیاه نیز موجب کاهش درد می‌شود. پس استنشاق این گیاه درمانی هر ۳۰ دقیقه یک بار، در کاهش درد موثر است.

این بیماری با علائم انقباض دردناک در ناحیه یک عضله یا بخشی از آن همراه است و گاهی قابل لمس و مشاهده است.